„Efnasamband“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Escarbot (spjall | framlög)
m r2.5.5) (robot Bæti við: ceb:Kompuwesto
Tæmdi síðuna
Lína 1:
[[Mynd:2006-01-28 Drop-impact.jpg|thumb|Vatn]]
'''Efnasamband''' er myndað af tveimur eða fleiri [[frumefni|frumefnum]] þar sem að fast hlutfall ákveður samsetningu, og flokkast með [[frumefni|frumefnum]] til [[hreint efni|hreinna efna]] til aðgreiningar frá [[efnablanda|efnablöndum]]. Sem dæmi er [[tvívetnismónoxíð]] (betur þekkt sem [[vatn]], H<sub>2</sub>O) efnasamband sem samanstendur af tveimur [[vetni]]sfrumeindum fyrir hverja [[súrefni]]sfrumeind.
 
Almennt séð, þarf þetta fasta hlutfall að vera til sökum efnislegra eiginleika, frekar en handahófskennt val af mannavöldum. Þess vegna eru efni eins og [[látún]], [[ofurleiðari]]nn [[YBKS]], [[hálfleiðari]]nn [[ál-gallín-arsen]], eða [[súkkulaði]] talin sem [[efnablanda|efna-]] eða [[málmblanda|málmblöndur]] frekar en efnasambönd.
 
Skýrt einkenni efnasambands er að það hefur [[efnaformúla|efnaformúlu]]. Formúlur lýsa hlutfalli frumeinda í efni, ásamt fjölda frumeinda af hverju frumefni fyrir sig í efninu (af þessum ástæðum er formúlan fyrir [[etýlen]] C<sub>2</sub>H<sub>4</sub>, en ekki CH<sub>2</sub>). Formúlan segir ekki til um hvort að efnis sé sett saman úr sameindum; til dæmis, [[natrínklóríð]] (matarsalt, NaCl) er [[jónískt efnasamaband]].
 
Efnasambönd geta verið í margvíslegu [[efnisástand]]i. Flest efnasambönd eru í [[storkuhamur|föstu formi]]. Sameindaefnasambönd eru einnig til í [[vökvahamur|vökva-]] eða [[gashamur|gasformi]]. Öll efnasambönd brotna niður í smærri efnasambönd eða einstakar frumeindir af þau eru [[hiti|hituð]] upp að ákveðnu [[hitastig]]i (kallað [[sundurleysishitastig]]). Öllum efnasamböndum sem að lýst hefur verið, bera með sér einstakt talnaheiti sem kallast [[CAS númer]].
 
== Tegundir efnasambanda ==
* [[Sýra|Sýrur]]
* [[Lútur|Lútar]]
* [[Jónískt efnasamband|Jónísk efnasambönd]]
* [[Salt|Sölt]]
* [[Oxíð]]
* [[Lífrænt efnasamband|Lífræn efnasambönd]]
 
[[Flokkur:Efnasambönd|*]]
 
[[an:Compuesto quimico]]
[[ar:مركب كيميائي]]
[[ba:Химик ҡушылмалар]]
[[bat-smg:Kemėnis jongėnīs]]
[[be:Хімічнае злучэнне]]
[[be-x-old:Хімічнае злучэньне]]
[[bg:Химично съединение]]
[[bn:রাসায়নিক যৌগ]]
[[bs:Hemijski spojevi]]
[[ca:Compost químic]]
[[ceb:Kompuwesto]]
[[cs:Chemická sloučenina]]
[[cy:Cyfansoddyn cemegol]]
[[da:Kemisk forbindelse]]
[[de:Chemische Verbindung]]
[[el:Χημική ένωση]]
[[en:Chemical compound]]
[[eo:Kemia kombinaĵo]]
[[es:Compuesto químico]]
[[et:Keemiline ühend]]
[[eu:Konposatu kimiko]]
[[fa:ترکیب شیمیایی]]
[[fi:Yhdiste]]
[[fiu-vro:Liitollus]]
[[fo:Evnasambinding]]
[[fr:Composé chimique]]
[[ga:Comhdhúil]]
[[gd:Co-thàth]]
[[gl:Composto químico]]
[[gv:Co-vunstoo]]
[[he:תרכובת]]
[[hi:रासायनिक यौगिक]]
[[hif:Chemical compound]]
[[hr:Kemijski spojevi]]
[[ht:Konpoze]]
[[hu:Vegyület]]
[[ia:Composito chimic]]
[[id:Senyawa kimia]]
[[io:Kemiala kompozajo]]
[[it:Composto chimico]]
[[ja:化合物]]
[[jbo:xukmi veljmina]]
[[ka:რთული ნივთიერება]]
[[kk:Күрделі зат]]
[[ko:화합물]]
[[la:Compositum chemicum]]
[[lmo:Cumpost chimigh]]
[[lt:Cheminis junginys]]
[[lv:Ķīmiskā viela]]
[[mk:Хемиско соединение]]
[[ml:സംയുക്തം]]
[[mn:Химийн холбоо]]
[[mr:संयुगे]]
[[ms:Sebatian kimia]]
[[my:ဒြပ်ပေါင်း]]
[[nds:Cheemsch Verbinnen]]
[[nl:Samengestelde stof]]
[[nn:Kjemisk sambinding]]
[[no:Kjemisk forbindelse]]
[[oc:Compausat quimic]]
[[os:Буаргъæд]]
[[pl:Związek chemiczny]]
[[pnb:کیمیائی کمپاؤنڈ]]
[[pt:Composto químico]]
[[qu:T'inkisqa]]
[[ro:Compus chimic]]
[[ru:Химическое соединение]]
[[sh:Hemijsko jedinjenje]]
[[si:රසායනික සංයෝග]]
[[simple:Chemical compound]]
[[sk:Chemická zlúčenina]]
[[sl:Spojina]]
[[sq:Komponim kimik]]
[[sr:Хемијско једињење]]
[[su:Sanyawa kimia]]
[[sv:Kemisk förening]]
[[sw:Kampaundi]]
[[ta:சேர்மம்]]
[[th:สารประกอบ]]
[[tl:Kumpuwesto]]
[[tr:Bileşik]]
[[tt:Химик катнашма]]
[[uk:Хімічна сполука]]
[[ur:کیمیائی مرکب]]
[[vi:Hợp chất]]
[[war:Kumpuwesto kimikal]]
[[yi:כעמישע פארבינדונג]]
[[zh:化合物]]
[[zh-min-nan:Hoà-ha̍p-bu̍t]]
[[zh-yue:化合物]]