„Michel Foucault“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Snæfarinn (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Michel Foucault''', fæddur Paul-Michel Foucault, ([[15. október]] [[1926]] – [[25. júní]] [[1984]]) var [[Frakkland|franskur]] [[heimspeki]]ngur og kenningasmiður um [[hugmyndasaga|hugmyndasögu]] og [[félagsfræði]]. Hann kenndi við [[Collège de France]] það sem hann kallaði „sögu hugsunarkerfa“ (fr. ''Histoire des systèmes de pensée'') og síðar við [[Háskólinn í Buffalo|háskólann í Buffalo]] og University[[Kaliforníuháskóli ofí CaliforniaBerkeley|Kaliforníuháskóla í Berkeley]].
 
Foucault er þekktastur fyrir rannsóknir sínar á samfélagslegum stofnunum, einkum í tengslum við geðsjúkdómafræði, læknisfræði, hugvísindi og fangelsi, sem og sögu kynferðisins. Kenningar hans um tengsl [[þekking]]ar og [[vald]]s, hafa haft gríðarleg áhrif á [[hugvísindi]] og [[félagsvísindi]] og á ýmsum sviðum [[starfsmenntun]]ar. Í verkum sínum tekur Foucault til endurskoðunar[[menningarsaga|menningarsögu]] [[nýöld|nýaldar]], oft út frá samfélagslegri útilokun tiltekinna hópa, svo sem holdsveikra, fanga og geðsjúklinga. Hann rannsakar svonefnda sifjafræði þekkingar og svokölluð ''hugsunarkerfi'' og söguleg skeið slíkra kerfa sem hann kennir við ''epistémè''. Verk hans eru gjarnan tengd við [[póststrúktúralismi|póststrúktúralisma]] eða [[póstmódernismi|póstmódernisma]] en hann hafnaði þeim merkimiðum sjálfur, enda fjarlægðist hann póststrúktúralisma eftir sjöunda áratuginn. Foucault skilgreindi hugmyndir sínar sem gagnrýna rannsókn á sögulegum rótum nútímans og kvaðst vera undir sterkum áhrifum frá Kant og Nietzsche.
 
 
Foucault er þekktastur fyrir rannsóknir sínar á samfélagslegum stofnunum, einkum í tengslum við [[geðsjúkdómafræði]], [[læknisfræði]], [[hugvísindi]] og [[fangelsi]], sem og sögu kynferðisins[[kynferði]]sins. Kenningar hans um tengsl [[þekking]]ar og [[vald]]s, hafa haft gríðarleg áhrif á [[hugvísindi]] og [[félagsvísindi]] og á ýmsum sviðum [[starfsmenntun]]ar. Í verkum sínum tekur Foucault til endurskoðunar [[menningarsaga|menningarsögu]] [[nýöld|nýaldar]], oft út frá samfélagslegri útilokun tiltekinna hópa, svo sem [[Holdsveiki|holdsveikra]], fanga og geðsjúklinga. Hann rannsakar svonefnda sifjafræði þekkingar og svokölluð ''hugsunarkerfi'' og söguleg skeið slíkra kerfa sem hann kennir við ''epistémè''. Verk hans eru gjarnan tengd við [[póststrúktúralismi|póststrúktúralisma]] eða [[póstmódernismi|póstmódernisma]] en hann hafnaði þeim merkimiðum sjálfur, enda fjarlægðist hann póststrúktúralisma eftir [[1961-1970|sjöunda áratuginn]]. Foucault skilgreindi hugmyndir sínar sem gagnrýna rannsókn á sögulegum rótum nútímans og kvaðst vera undir sterkum áhrifum frá [[Immanuel Kant|Kant]] og [[Friedrich Nietzsche|Nietzsche]].
 
== Tenglar ==
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3311146 ''Í„Í völundarhúsi Michels Foucaults''Foucaults“; grein í ''Lesbók Morgunblaðsins'' 1995.]
 
{{Stubbur|æviágrip|heimspeki|Frakkland}}
[[Flokkur:Franskir heimspekingar|Foucault, Michel]]
[[Flokkur:Meginlandsheimspekingar|Foucault, Michel]]
[[Flokkur:Söguspekingar|Foucault, Michel]]
{{fde|1926|1984|Foucault, Michel}}
 
{{Tengill ÚG|en}}
{{Tengill ÚG|he}}
 
[[Flokkur:Franskir heimspekingar|Foucault, Michel]]
[[Flokkur:Meginlandsheimspekingar|Foucault, Michel]]
[[Flokkur:Söguspekingar|Foucault, Michel]]
 
{{Tengill GG|sv}}