„Jómsvíkingadrápa“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Skúmhöttur (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
'''Jómsvikingadrápa''' er [[dróttkvæði]] eftir [[Bjarni Kolbeinsson|Bjarna Kolbeinsson]] (d. 1222), biskup í [[Orkneyjar|Orkneyjum]], til að minnast [[Jómsvíkingar|Jómsvíkinga]] sem féllu í [[orrustan í Hjörungavogi|orrustunni í Hjörungavogi]]. Drápan er varðveitt í [[Konungsbók Snorra-Eddu]], en er ekki heil. Í henni eru nú 40 vísur, en eitthvað vantar aftan á, e.t.v. 4 vísur.
Stefið í [[drápa|drápunni]] er svokallað [[klofastef]], og hljóðar svo: „Ein drepur fyr mér allri / ... / ... / íturmanns kona teiti“. Orðið ''teiti'' er þarna kvenkynsorð, hún teitin = gleðin. Merkingin er: ein íturmanns kona sviptir mig allri gleði. Þetta tregafulla stef í stíl [[trúbadúr]]a er talið nýmæli í norrænum kveðskap, og fyrsti vísir að hinum svokölluðu [[mansöngur|mansöngvum]] sem síðar komu til sögu í íslenskum [[rímur|rímum]]. Íturmaður eða íturmenni er í þessu tilviki ættstór eða voldugur maður, frekar en fjallmyndarlegur maður. Þetta er öðrum þræði ástarljóð til giftrar konu, „og er óbiskupslega kveðið“ (Ó.H.).
Orðið ''teiti'' í nútímamáli er hvorugkynsorð: það teitið, um teitið, frá teitinu til teitisins, og merkir samkvæmi, gleðskapur. Karlmannsnafnið [[Teitur]], merkir „hinn káti, glaðlyndi“.
Jómsvikingadrápa hefur nokkrum sinnum verið gefin út, til dæmis af [[Theodor Wisén]] í ''Carmina norroena'' (1880), og af [[Finnur Jónsson (málfræðingur)|Finni Jónssyni]] í ''Den Norsk-Islandske Skjaldedigtning''.
== Heimildir ==
* [[Ólafur Halldórsson (f. 1920)|Ólafur Halldórsson]] (útg.): ''Jómsvíkinga saga'', Reykjavík, Prentsmiðja Jóns Helgasonar 1969, bls. 27.
* [[Anne Holtsmark]]: Jómsvíkingadrápa. ''Kulturhistorisk leksikon for nordisk middelalder'' VII, 606–7.
== Tenglar ==
|