„Franska Indókína“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Sunpurnis20 (spjall | framlög)
Skipti út innihaldi með „You are very stupid, I will kill you and I WISH '''UNLIMITED BLOCK'''.“
Oddurv (spjall | framlög)
m Tók aftur breytingar Sunpurnis20 (spjall), breytt til síðustu útgáfu MerlIwBot
Lína 1:
[[Mynd:Indochine française.svg|thumb|200px|Kort af Frönsku Indókína]]
You are very stupid, I will kill you and I WISH '''UNLIMITED BLOCK'''.
[[Mynd:IndoChina1886.jpg|right|thumb|200px|Indókína árið 1886]] [[Mynd:Indochina 1954.jpg|right|thumb|200px|Indókína árið 1954]]
'''Franska Indókína''' (á [[Franska|frönsku]]: ''L'Indochine française'') var [[Nýlenduveldi Frakklands|nýlendur Frakklands]] í [[Indókína]] í Suðaustur-Asíu kallað, það náði yfir fjögur svokölluð verndarsvæði (''Tonkin, Annam, Kambódía'' og ''Laos'') og eina formlega nýlendu (''Cochin China''). Höfuðborg Frönsku Indókína var [[Hanoi]].
 
Franska Indókína var stofnað [[1887]] og samanstóð af svæðunum [[Annam (frönsk nýlenda)|Annam]], [[Tonkin]], [[Cochin China]] (sem mynda saman það sem nú er [[Víetnam]]) ásamt [[Kambódía|Kambódíu]]; [[Laos]] bættist við eftir stríð Frakka við [[Síam]] [[1893]]. Þetta nýlendusamband stóð allt fram til [[1954]]. Á verndarsvæðunum fjórum létu Frakkar formleg völd í hendur innlendra valdhafa sem voru keisarinn í Víetnam, konungur Kambódíu og konungurinn í [[Luang Prabang]], en í raun söfnuðu þeir öllu valdi í sínar hendur og notuðu konungana sem leppa. Fyrsta alvarlega uppreisnartilraunin stóð yfir frá 1885 til 1895 undir forystu Phan Dinh Phung.
 
Á fjórða áratugnum hóf [[Síam]] viðræður við Frakkland um að svæðum sem þeir töldu sig eiga rétt á yrði skilað. Í upphafi árs 1938 hafði Frakkland gengist inn á að afhenda [[Angkor Wat]], [[Angkor Thom]], [[Siam Reap]], [[Siam Pang]] og nokkur fleiri svæði til Síam. Meðan beðið var eftir að skrifað yrði undir samninga hertóku Síamsmenn þessi svæði.
 
Í [[september]] [[1940]] gaf [[Vichy-stjórnin]] í Frakklandi [[Japan|Japönum]] leyfi til að yfirtaka Tonkin. Japanir héldu franska stjórnkerfinu og létu Frakka áfram stjórna Franska Indókína.
 
[[9. mars]] [[1945]] ákváðu Japanir að leggja undir sig allt Indókína, þá hafði [[Þýskaland]] verið hrakið út úr Frakklandi og [[Bandaríkin]] í mikill sókn á [[Kyrrahafið|Kyrrahafi]]. Japanir héldu völdum í Indókína þangað til ríkistjórn þeirra gafst upp í ágúst sama ár.
 
Að heimstyrjöldinni lokinni afneituðu Frakkar samkomulaginu við [[Taíland]] frá 1938 og reyndu að ná aftur sömu stöðu og þeir höfðu haft fyrir stríð. En nú var staðan öll önnur, nýlendustefna átti ekki lengur upp á pallborðið í Indókína og nýir og sterkir pólitískir straumar voru farnir að hafa áhrif. Aðalkrafturinn var [[Viet Minh]]-hreyfingin, bandalag víetnamskra [[Kommúnismi|kommúnista]] og [[Þjóðfrelsi|þjóðfrelsissinna]] undir forystu [[Ho Chi Minh]]. Meðan á heimsstyrjöldinni stóð hafði Bandaríkjastjórn veitt Viet Minh stuðning í baráttunni gegn Japan. Þegar Japanir gáfust upp náði Viet Minh völdunum í öllu Víetnam nema í borgunum í mars 1945. [[Bao Dai]], keisari í Víetnam, sagði af sér og í hans stað tók Ho Chi Minh við embætti sem forseti og 2 september 1945 var [[Alþýðulýðveldið Víetnam]] stofnað. En fyrir lok septembermánaðar sama ár höfðu breskir og franskir herir í sameiningu náð völdum að nýju fyrir hönd Frakklands. Við tók margra ára stríð, það sem hefur verið nefnt [[fyrsta Indókínastriðið]]. Árið [[1950]] lýsti Ho Chi Minh að nýju yfir stofnun Alþýðulýðveldisins Víetnam. Bardagar héldu áfram fram að mars [[1954]], þegar Viet Minh sigraði franska herinn við [[Bardaginn við Dien Bien Phu|Dien Bien Phu]]. Sigur Viet Minh leiddi af sér skiptingu landsins í Alþýðulýðveldið Víetnam ([[Norður-Víetnam]]) undir stjórn Viet Minh og Lýðveldið Víetnam ([[Suður-Víetnam]]). Með þessu hurfu Frakkar frá Indókína en hins vegar jukust áhrif Bandaríkjanna.
 
Skipting Víetnam í tvö ríki var staðfest á alþjóðaráðstefnu í [[Genf]] 1954. Á sömu ráðstefnu lýsti Frakkland því yfir að þeir gerðu ekki tilkall til neins lands í Indókína.
 
Laos og Kambódía urðu einnig sjálfstæð ríki 1954.
 
==Tenglar==
* [http://grunt.space.swri.edu/visit/maps/mape.jpg Kort af Indókína]
 
[[Flokkur:Frakkland]]
[[Flokkur:Víetnam]]
[[Flokkur:Laos]]
[[Flokkur:Kambódía]]
 
[[ca:Indoxina francesa]]
[[cs:Francouzská Indočína]]
[[da:Fransk Indokina]]
[[de:Französisch-Indochina]]
[[en:French Indochina]]
[[eo:Franca Hindoĉinio]]
[[es:Indochina francesa]]
[[fi:Ranskan Indokiina]]
[[fr:Indochine française]]
[[jv:Prancis Indocina]]
[[ko:프랑스령 인도차이나]]
[[la:Indosina Francica]]
[[lt:Prancūzijos Indokinija]]
[[nl:Unie van Indochina]]
[[hr:Francuska Indokina]]
[[id:Indochina Perancis]]
[[it:Indocina francese]]
[[ja:フランス領インドシナ]]
[[nn:Fransk Indokina]]
[[no:Fransk Indokina]]
[[pl:Indochiny Francuskie]]
[[pnb:فرانسیسی ہند چینی]]
[[pt:Indochina Francesa]]
[[ru:Французский Индокитай]]
[[sk:Francúzska Indočína]]
[[sv:Franska Indokina]]
[[th:อินโดจีนของฝรั่งเศส]]
[[tl:Indo-Tsinang Pranses]]
[[tr:Fransız Çinhindi]]
[[uk:Французький Індокитай]]
[[vi:Liên bang Đông Dương]]
[[zh:法属印度支那]]