|
You are animal, pig and an idiot and you make me sick, I will kill you.
[[Mynd:Sputnik3.png|thumb|Teikning af Spútnik 3]]
'''Spútnik 3''' ([[rússneska]]: ''Спутник-3'') var [[Sovétríkin|sovéskt]] gervitungl sem skotið var á loft [[15. maí]] [[1958]]. Markmið verkefnisins var að rannsaka efri hluta [[Lofthjúpur Jarðar|lofthjúps Jarðarinnar]].
== Saga ==
Í júlí árið 1956 hófust Sovétmenn handa við að hanna og byggja fyrsta gervitunglið sem kallast átti ISZ. Spútnik 3 átti upphaflega að vera fyrsti gervihnöttur Sovétmanna. Framkvæmdirnar við Spútnik 3 töfðust nokkuð svo [[Sergei Korolyov]], verkefnisstjórinn, ákvað að skjóta á loft hinum einfalda gervihnetti, [[Spútnik 1]], á undan Spútnik 3 vegna þess að Korolyov óttaðist að [[BNA|Bandaríkjamenn]] yrðu fyrstir þjóða til að koma á loft gervihnetti ef ekki væri inn í gripið. Á endanum var [[Spútnik 2]] einnig skotið upp á undan Spútnik 3 og af þessari röð draga gervihnettirnir þrír nöfn sín.
Það tók tvær tilraunir til að koma Spútnik 3 á loft. Sú fyrri fór fram þann 27. apríl 1958 en þá brotnaði eldflaugin eftir aðeins 88 sekúndur.<ref>{{vefheimild|url=http://www.astronautix.com/craft/sputnik3.htm|titill=Grein um Spútnik 3 af vefsíðu Encyclopedia Astronautica (enska)}}</ref> Seinni tilraunin, þann 15. maí sama ár, tókst.
== Yfirlit verkefnisins ==
Spútnik 3 sem var 1.327 kg var skotið upp með [[R-7 Semyorka]] eldflaug, ekki ósvipaðri þeim sem notaðar voru við geimskot Spútnik 1 og 2. Farið sjálft var keilulaga, 3,57 meta langt og 1,73 metra breitt við grunninn. Braut farsins var 216 x 1863 kílómetrar og hallinn 65,3°.<ref name="Grein um Spútnik 3 af vefsíðu Zarya">{{vefheimild|url=http://www.zarya.info/Diaries/Sputnik/Sputnik3.php|titill=Grein um Spútnik 3 af vefsíðu Zarya (enska)}}</ref>
Spútnik 3 var sjálfvirkur vísindagervihnöttur sem safnaði upplýsingur um þrýsting og efnasamsetningu efri hluta lofthjúps jarðarinnar ([[Heiðhvolf|Heið-]], [[Miðhvolf|Mið-]] og hluta [[Hitahvolf]]sins). Einnig safnaði hann upplýsingum um fjölda hlaðinna [[öreind]]a, [[frumeindakjarni|frumeindakjarna]] og [[ljóseind]]ir í [[geimgeisli|geimgeislum]], [[Rafsvið|raf-]] og [[segulsvið]] auk þess að leita eftir eindum úr [[Loftsteinn|loftsteinum]]. Upptökutækið um borð bilaði strax eftir geimskot og því var einungis hægt að safna upplýsingum frá geimfarinu þegar það var innan samskiptasvæða móttökustöðva Sovétmanna á Jörðinni. Þetta varð til þess að hið svokallaða [[Van Allen-belti]] var ekki uppgötvað af Sovétmönnum heldur Bandarísku gervihnöttunum [[Explorer 1]] og [[Explorer 3]]. Þann 1. maí 1959 hætti Spútnik 3 að senda gagnlegar upplýsingar og brann upp í andrúmslofti Jarðar þann 6. apríl 1960.<ref Name="Grein um Spútnik 3 af vefsíðu Zarya"></ref>
== Heimildir ==
{{Reflist}}
== Tilvísun ==
* {{wpheimild | tungumál = En | titill = Sputnik 3 | mánuðurskoðað = 30. nóvember | árskoðað = 2010}}
{{Spútnik geimferðaáætlunin}}
[[Flokkur:Spútnik geimferðaáætlunin]]
[[af:Spoetnik 3]]
[[cs:Sputnik 3]]
[[de:Sputnik#Sputnik 3]]
[[el:Σπούτνικ 3]]
[[en:Sputnik 3]]
[[es:Sputnik 3]]
[[fi:Sputnik 3]]
[[fr:Spoutnik 3]]
[[it:Sputnik 3]]
[[ja:スプートニク3号]]
[[lv:Sputnik-3]]
[[pl:Sputnik 3]]
[[pt:Sputnik III]]
[[ru:Спутник-3]]
[[si:ස්පුට්නික්-3]]
[[sk:Sputnik 3]]
[[sr:Спутњик 3]]
[[sv:Sputnik 3]]
[[ta:இசுப்புட்னிக் 3]]
[[uk:Супутник-3]]
| 