|
You are very stupid, I will kill you and I WISH '''UNLIMITED BLOCK'''.
{| cellpadding="2" style="float: right; width: 307px; background: #e3e3e3; margin-left: 1em; border-spacing: 1px;"
! Skjaldarmerki Erlangen
! Lega Erlangen í Þýskalandi
|----
| align="center" bgcolor="#EFEFEF" | <div>{{border|[[Mynd:Erlangen.jpg|150px|none]]}}</div>
| align="center" bgcolor="#FFFFFF" | [[Mynd:Erlangen-Position.png|150px]]
|- style="background: #ffffff;" align="center"
|----
| colspan=2 align=center |
|-----
! colspan="2" | Upplýsingar
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Sambandsland:|| Bæjaraland
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Flatarmál: || 76,9 km²
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Mannfjöldi: || 105 þúsund <small>(31. desember 2008)</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Þéttleiki byggðar: || 1365/km²
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Hæð yfir sjávarmáli: || 280 m
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Vefsíða: || [http://www.erlangen.de/ www.erlangen.de]
|-----
|}
'''Erlangen''' er borg í [[Bæjaraland]]i í suðurhluta [[Þýskaland]]s og er með 105 þúsund íbúa. Hún er hluti af stórborgarsvæði [[Nürnberg]] og liggur rétt norðan við Nürnberg og [[Fürth]]. Erlangen er helst þekkt sem húgenottaborgin í Bæjaralandi.
== Skjaldarmerki ==
[[Skjaldarmerki]] Erlangen er þrískipt. Rauður örn með svarthvítan skjöld og snýr til hægri. Svartur örn með bókstafina '''ES''' og snýr til vinstri. Loks gullið ljón með tvær rófur. Öll dýrin eru með kórónu á höfði. Ljónið merkir miðborgina í Erlangen. Um er að ræða lúxemborgíska ljónið sem verið hefur í skjaldarmerkinu síðan [[1397]]. Ernirnir eru ernir Brandenborgar og Prússlands, en bæði löndin hafa ráðið Erlangen í styttri tíma. Bókstafirnir '''ES''' standa fyrir Elisabeth Sophie, eiginkonu markgreifans Christian Ernst frá [[Bayreuth]], en hann byggði nýjan borgarhluta fyrir innflutta [[Húgenottar|húgenotta]].
== Orðsifjar ==
Borgin hét áður ''Erlangon'', sem er dregið af Erl og Wangen. Erl merkir trjátegundina [[elri]]. Wangen er vangur, sléttlendi (sbr. víðavangur). <ref>Geographische Namen in Deutschland, Duden, 1993, bls. 93.</ref>
== Söguágrip ==
[[Mynd:Erlanger Orangerie.jpg|thumb|Kastalinn í Erlangen, lýstur upp að næturlagi]]
Bærinn hefur sennilega myndast á [[10. öldin|10. öld]] og kemur fyrst við skjöl [[1002]] sem Villa Erlangon. Erlangen fékk þó ekki borgarréttindi fyrr en [[1398]]. Á árunum [[1402]] til [[1806]] átti Hohenzollern-ættin borgina. Borgin var gjöreyðilögð í [[30 ára stríðið|30 ára stríðinu]]. Eyðileggingin var þvílík að bæði borgin og nærsveitir voru mannlausar í 20 ár á eftir. Þegar [[Loðvík 14.|Loðvík XIV]] í [[Frakkland]]i afturkallaði [[Nantes-tilskipunin]]a [[1685]] um trúfrelsi húgenotta, streymdu þúsundir þeirra í [[Heilaga rómverska ríkið|þýska ríkið]]. Margreifinn Christian Ernst sá sinn hag í því að bjóða húgenottum að setjast að hinni eyðilögðu borg. Fjöldi þeirra var hins vegar þvílíkur, að Christian Ernst ákvað að reisa nýja borg handa þeim við hliðina á Erlangen (Neustadt). Um 7500 fjölskyldur fengu þar nýtt heimili. Einnig var reist verksmiðja og kirkja (La Temple). Árið [[1706]] brann gamla borgin nær til kaldra kola í eldsvoða. Árið [[1792]] varð Erlangen prússnesk, [[1806]] frönsk og [[1810]] bærísk. Árið [[1812]] var Erlangen og Neustadt sameinuð í eina borg. [[1945]] hertók bandarískur her borgina bardagalaust, sem slapp að öllu leyti við loftárásir. En [[Bandaríkin|Bandaríkjamenn]] eyðilögðu þó síðasta forna borgarhliðið, þar sem það var í vegi fyrir þá.
== Frægustu börn borgarinnar ==
[[Mynd:Erlangen-Hugenotten-Kirche-front.jpg|thumb|Húgenottakirkjan er einnig kölluð ''musterið'']]
* ([[1789]]) [[Ohm (eðlisfræðingur)|Georg Ohm]] eðlisfræðingur
* ([[1961]]) [[Lothar Mattäus]] knattspyrnumaður
== Byggingar og kennileiti ==
* Húgenottakirkjan var fyrsta kirkjan sem húgenottar utan Frakklands reistu. Þeir fengu að flytjast til Erlangen 1686 og byrjuðu að byggja kirkjuna aðeins tveimur mánuðum seinna. 1693 var hún tilbúin og kölluð “le Temple” af húgenottum (musterið). Kirkjan var turnlaus þá, turninum var ekki bætt við fyrr en 1732-36.
* Kastalinn í Erlangen var reistur 1700-1704 af ítalska byggingameistaranum Antonio della Porta. 1703 keypti markgreifinn Christian Ernst slotið til að gefa það þriðju eiginkonu sinni, Elisabeth Sophie. Kastalanum tilheyrir mikill garður ásamt Húgenottabrunninum, garðhýsi (Orangerie) og Konkordien-kirkjunni. 1814 brann kastalinn til kaldra kola, aðeins múrverkið stóð uppi. 1821-25 var hann endurbyggður og bætt við hann til afnota fyrir háskólann. Í dag er kastalinn eingöngu notaður af háskólanum.
== Tilvísanir ==
<references />
== Heimildir ==
* {{wpheimild|tungumál=de|titill=Erlangen|mánuðurskoðað=febrúar|árskoðað=2010}}
{{Commons|Erlangen}}
{{Borgir í Þýskalandi}}
[[Flokkur:Borgir í Þýskalandi]]
[[ar:ارلنجن]]
[[bar:Erlanga]]
[[bg:Ерланген]]
[[br:Erlangen]]
[[ca:Erlangen]]
[[cs:Erlangen]]
[[cv:Эрланген]]
[[da:Erlangen]]
[[de:Erlangen]]
[[en:Erlangen]]
[[eo:Erlangen]]
[[es:Erlangen]]
[[et:Erlangen]]
[[eu:Erlangen]]
[[fa:ارلانگن]]
[[fi:Erlangen]]
[[fr:Erlangen]]
[[frr:Erlangen]]
[[he:ארלנגן]]
[[hr:Erlangen]]
[[id:Erlangen]]
[[it:Erlangen]]
[[ja:エアランゲン]]
[[ko:에를랑겐]]
[[lb:Erlangen]]
[[lmo:Erlangen]]
[[lt:Erlangenas]]
[[mk:Ерланген]]
[[nl:Erlangen]]
[[nn:Erlangen]]
[[no:Erlangen]]
[[pl:Erlangen]]
[[pnb:ارلینجن]]
[[pt:Erlangen]]
[[ro:Erlangen]]
[[ru:Эрланген]]
[[simple:Erlangen]]
[[sk:Erlangen]]
[[sr:Ерланген]]
[[sv:Erlangen]]
[[sw:Erlangen]]
[[tr:Erlangen]]
[[uk:Ерланген]]
[[vi:Erlangen]]
[[vo:Erlangen]]
[[war:Erlangen]]
[[zh:埃尔朗根]]
[[zh-min-nan:Erlangen]]
| 