„Erfurt“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Luckas-bot (spjall | framlög)
m r2.7.1) (robot Bæti við: mk:Ерфурт
Skipti út innihaldi með „You are very stupid, I will kill you and I WISH '''UNLIMITED BLOCK'''.“
Lína 1:
You are very stupid, I will kill you and I WISH '''UNLIMITED BLOCK'''.
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="1" style="float:right; empty-cells:show; margin-right:2em; margin-left:2em; margin-bottom:0.5em; background:#e3e3e3; font-size:90%"
! colspan="2" bgcolor="cef2e0" | <font size="+1"> '''Erfurt'''
|-bgcolor="#FFFFFF"
|-bgcolor="#FFFFFF"
| colspan="2" align="center" bgcolor="#FFFFFF" |[[Mynd:ErfurterDom.jpg|270px|]]
|-
! colspan="2" bgcolor="cef2e0" | Staðsetning innan Þýskalands
|-bgcolor="#FFFFFF"
! align="center" | [[Mynd:Germany Laender Berlin.png|center|80px]] ||
[[Mynd:LocationGermanyInEurope.png|center|120px]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
! align="center" | <small> breiddar- og lengdargráða :<br />{{coor dms|50|59|0|N|11|2|0|E|type:city(3396990)_region:DE-BE}}</small> ||<small> Tímabelti :<br /> [[UTC|UTC+1]]/Summer[[UTC|UTC+2]]</small>
|-
|- bgcolor="cef2e0"
! Fylkisfáni !!
|-bgcolor="#FFFFFF"
! align="center" | [[Mynd:Wappen Erfurt.svg|center|90px|Flag of Erfurt]] ||
|-
!colspan="2" bgcolor="cef2e0" | Grundvallarupplýsingar
|-bgcolor="#FFFFFF"
|[[stærð]]: || 269.17&nbsp;[[ferkílómetri|km]]²
|-bgcolor="#FFFFFF"
|[[íbúafjöldi]]: || 202658 <small>(06/2006)</small>
|-bgcolor="#FFFFFF"
|íbúar á hvern ferkílómetra: ||
|-bgcolor="#FFFFFF"
|[[hæð]]: || 158 - 430 m yfir sjávarmáli
|-bgcolor="#FFFFFF"
|[[Póstnúmer]]: || 99001–99198
|-
!colspan="2" bgcolor="cef2e0" | Stjórnmál
|-bgcolor="#FFFFFF"
|[[Borgarstjóri]]: || [[Andreas Bausewein]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|næst kosið: || 2011
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Vefsíða: || [http://www.erfurt.de/ www.erfurt.de]
|}
'''Erfurt''' er höfuðborg [[Thüringen]]. Tilvist borgarinnar er fyrst skjalfest í bréfi frá Bonifatíusi biskupi til Zakaríasar páfa árið [[742]] eftir Kristsburð en Erfurt kemst fyrir alvöru á landakortið þegar Karl mikli ákveður að gera Erfurt að aðalverslunarstað fyrir þræla og vörur.
 
== Menning og áhugaverðar byggingar ==
Péturskirkja stendur á Péturshæð. Byrjað var á byggingu þessarar tignarlegu kirkju árið [[1103]] og er hún fyrsta rómanska byggingin sem byggð er í þessum hluta Þýskalands, Thüringen.
 
Árið [[1392]] stofnuðu íbúarnir Háskólann í Erfurt sem er fyrsti háskólinn í Þýskalandi sem bauð nám við allar deildirnar fjórar (die artistische, medizinische,
juridische und theologische Fakultät).
 
Ýmsar byggingar sem standa enn þann dag í dag bera þess merki að saga borgarinnar er stórbrotin. Þannig minnir til dæmis lítil hallarbygging á Péturshæð sem var byggð í lok sautjándu aldar á þá staðreynd að frá árinu 1664 tilheyrði Erfurt Mainzerhéraði eftir að Johann Philipp von Schönborn, erkibiskup í Mainz hertók borgina það ár en frægari varð borgin fyrir tilstilli Christians Reichards sem bjó í Erfurt 1685-1775. Framlag hans til landslagsarkitektúrs gerði borgina fræga, sérílagi þar sem honum tókst að koma upp miklu safni af fræjum.
 
== Stjórnmál ==
Frá árinu [[1802]] tilheyrði Erfurt [[Prússar|Prússum]] en frá [[1807]] var borgin undir franskri stjórn (domaine resèrvé á l’empereur). [[1814]] voru Prússar aftur komnir með völdin í sínar hendur í Erfurt og nú var gerður mikill múr utan um Erfurt að slíkt hafði varla sést í Þýskalandi áður. [[1816]] var háskólinn svo lagður niður, [[1847]] tengdist Erfurt lestarkerfinu og [[1873]] var tekin ákvörðun um að hætta að loka inngöngum í borgina (hliðunum á múrnum) og eftir það tók borgin að stækka verulega.
 
Árið [[1933]] náðu þjóðernisjafnaðarmenn völdum í borginni. Í framhaldi af þeirri valdayfirtöku tekur við saga þjáningar og sorgar fyrir Erfurtbúa. Sú saga nær hámarki í Erfurt með miklum sprengiárásum á borgina á árunum [[1944]] og [[1945]] þar sem margar sögulega mikilvægar byggingar stórskemmast eða eyðileggjast. 12. apríl 1945 eru íbúarnir svo loksins frelsaðir undan oki stríðsins, en sú áskorun sem uppbygging eftir stríð er, lega borgarinnar í austurhluta Þýskalands og pólítískt ósætti milli þjóðanna sem sameinuðust um að binda endi á seinni heimstyrjöldina setur mark sitt á borgina næstu áratugina.
 
Það er ekki fyrr en 30. maí [[1990]] sem lýðræðislega kjörin borgarstjórn tekur aftur sæti eftir 57 ára hlé á lýðræðislegum kosningum. [[1991]] er Erfurt orðin [[höfuðborg]] Thüringen og [[1994]] opnar háskólinn á ný.
 
== Þekktar persónur ==
Á árunum [[1501]] til [[1508]] og [[1509]] til [[1511]] bjó [[Marteinn Lúther]] í Erfurt. Fyrst sem stúdent en svo sem [[munkur]] og [[háskólakennari]].
 
Árið [[1808]] mættust [[Napoleon Bonaparte]] og [[Johann Wolfgang Goethe]] á ráðstefnu fursta (,,Vous êtes un homme!”) í Erfurt.
 
== Heimildir ==
* {{wpheimild | tungumál = De | titill = Erfurt | mánuðurskoðað = 4. febrúar | árskoðað = 2008}}
* Saitz, H., Feldhoff, S. og Martin A.C., ''Erfurt'' (Erfurt: Druck- und Verlagshaus Erfurt, 1995)
 
{{Borgir í Þýskalandi}}
 
[[Flokkur:Borgir í Þýskalandi]]
 
{{Tengill GG|de}}
 
[[af:Erfurt]]
[[ar:إرفورت]]
[[az:Erfurt]]
[[be:Горад Эрфурт]]
[[bg:Ерфурт]]
[[br:Erfurt]]
[[bs:Erfurt]]
[[ca:Erfurt]]
[[cs:Erfurt]]
[[cy:Erfurt]]
[[da:Erfurt]]
[[de:Erfurt]]
[[dsb:Erfurt]]
[[el:Ερφούρτη]]
[[en:Erfurt]]
[[eo:Erfurto]]
[[es:Erfurt]]
[[et:Erfurt]]
[[eu:Erfurt]]
[[fa:ارفورت]]
[[fi:Erfurt]]
[[fr:Erfurt]]
[[frr:Erfurt]]
[[ga:Erfurt]]
[[he:ארפורט]]
[[hr:Erfurt]]
[[hsb:Erfurt]]
[[hu:Erfurt]]
[[id:Erfurt]]
[[ie:Erfurt]]
[[io:Erfurt]]
[[it:Erfurt]]
[[ja:エアフルト]]
[[ko:에르푸르트]]
[[la:Erfordia]]
[[lb:Erfurt]]
[[lmo:Erfurt]]
[[lt:Erfurtas]]
[[lv:Erfurte]]
[[mk:Ерфурт]]
[[mr:एरफर्ट]]
[[ms:Erfurt]]
[[nah:Erfurt]]
[[nds:Erfurt]]
[[nl:Erfurt]]
[[nn:Erfurt]]
[[no:Erfurt]]
[[oc:Erfurt]]
[[os:Эрфурт]]
[[pl:Erfurt]]
[[pms:Erfurt]]
[[pnb:ارفرٹ]]
[[pt:Erfurt]]
[[ro:Erfurt]]
[[ru:Эрфурт]]
[[scn:Erfurt]]
[[sh:Erfurt]]
[[simple:Erfurt]]
[[sk:Erfurt]]
[[sl:Erfurt]]
[[sq:Erfurti]]
[[sr:Ерфурт]]
[[sv:Erfurt]]
[[sw:Erfurt]]
[[tr:Erfurt]]
[[uk:Ерфурт]]
[[vi:Erfurt]]
[[vo:Erfurt]]
[[war:Erfurt]]
[[yo:Erfurt]]
[[zh:埃尔福特]]
[[zh-min-nan:Erfurt]]