„Lögmál Avogadros“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m Skráin Amedeo_Avogadro.gif var fjarlægð og henni eytt af Commons af Kved.
Skipti út innihaldi með „You are very stupid, I will kill you and I WISH '''UNLIMITED BLOCK'''.“
Lína 1:
You are very stupid, I will kill you and I WISH '''UNLIMITED BLOCK'''.
 
'''Lögmál Avogadrosar''' er lögmál í [[efnafræði]] nefnt eftir [[Ítalía|ítalska]] vísindamanninum [[Amedeo Avogadro]] ([[1776]]-[[1856]]), sett fram árið [[1811]]:
 
''Sama rúmmál [[kjörgass]] við sama [[þrýstingur|þrýsting]] og [[hiti|hita]] inniheldur ávallt sama fjölda einda.''
 
Þetta þýðir að fjöldi [[sameind]]a í tilteknu [[rúmmál]]i [[lofttegund]]ar er óháð stærð eða [[massi|massa]] gassameindanna þegar litið er á hana sem kjörgas. Raungös svo sem [[vetni]] eða [[nitur]] hegða sér í reynd ekki nákvæmlega eins og kjörgas, en yfirleitt mjög nálægt því.
 
==Framsetning==
 
Setja má lögmál Avogadrosar fram stærðfræðilega svo:
 
:<math> \qquad {{V} \over {n}}= k</math>.
 
þar sem
:''V'' er rúmmál gassins
:''n'' er fjöldi [[mól]]a
:''k'' er [[fasti]].
 
Í reynd er jafnan að ofan augljós og á við um öll einsleit efni, bæði lofttegundir og vökva. Auðvelt er að leiða hana út og var gert ráð fyrir að hún gilti áður en Avogadro kom með sitt framlag.
 
Mikilvægasta afleiðing lögmáls Avogadrosar er eftirfarandi: '''Kjörgasfastinn hefur sama gildi fyrir allar lofttegundir.''' Þetta þýðir að fastinn
 
:<math>\frac{p_1\cdot V_1}{T_1\cdot n_1}=\frac{p_2\cdot V_2}{T_2 \cdot n_2} = \text{fasti}</math>
þar sem:
:''p'' er [[þrýstingur]] lofttegundarinnar
:''T'' er [[hiti]] lofttegundarinnar
 
hefur sama gildi fyrir allar lofttegundir, óháð stærð eða massa sameinda þeirra. Þessi fullyrðing er ekki augljós. Áratugir liðu þar til tókst að sanna hana á grundvelli [[kvikfræði]] lofttegunda.
 
Eitt mól kjörgass tekur 22,4 lítra (dm<sup>3</sup>) við [[staðalaðstæður]]. Oft er vísað til þessa rúmmáls sem [[mólrúmmáls]] kjörgass. Raungös víkja mismikið frá þessu gildi.
 
Fjöldi sameinda í einu móli er kallaður [[Avogadrosartala]], u.þ.b. 6,022&times;10<sup>23</sup> eindir per mól.
 
Lögmál Avogadrosar og [[samsetta gaslögmálið|samsetta gaslögmálið]] mynda í sameiningu [[kjörgaslögmálið]].
 
==Sjá einnig==
* [[Kjörgas]]
* [[Lögmál Boyles]]
* [[Lögmál Daltons]]
* [[Lögmál Gay-Lussac]]
 
[[Flokkur:Efnafræði]]
[[Flokkur:Efnafræðilögmál]]
 
[[az:Avoqadro qanunu]]
[[de:Avogadrosches Gesetz]]
[[et:Avogadro seadus]]
[[el:Υπόθεση Αβογκάντρο]]
[[en:Avogadro's law]]
[[es:Ley de Avogadro]]
[[fr:Loi d'Avogadro]]
[[hr:Avogadrov zakon]]
[[id:Hukum Avogadro]]
[[it:Legge di Avogadro]]
[[hu:Avogadro-törvény]]
[[ms:Hukum Avogadro]]
[[nl:Wet van Avogadro]]
[[ja:アボガドロの法則]]
[[no:Avogadros lov]]
[[nn:Avogadro si lov]]
[[pl:Prawo Avogadra]]
[[pt:Lei de Avogadro]]
[[ro:Legea lui Avogadro]]
[[ru:Закон Авогадро]]
[[sk:Avogadrov zákon]]
[[sr:Авогадров закон]]
[[fi:Avogadron laki]]
[[sv:Avogadros lag]]
[[tr:Avogadro yasası]]
[[uk:Закон Авогадро]]
[[zh:阿伏伽德罗定律]]