Útgáfa síðunnar 17. júlí 2011 kl. 11:39 breyta 46.109.114.104 (spjall) You are very stupid, I will kill you. ← Eldri breyting		Útgáfa síðunnar 17. júlí 2011 kl. 21:57 breyta taka aftur þessa breytingu Cessator (spjall \| framlög) 50.763 breytingar m Tók aftur breytingar 46.109.114.104 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Luckas-bot Nýrri breyting →
Lína 1: '''Himinhvolfshnitakerfi''' eru þau [[hnitakerfi]] sem notuð eru til að staðsetja [[himinfyrirbæri\|fyrirbæri]] á [[Himinn\|himinhvolfinu]] og samsvara [[hnatthnitakerfi\|hnatthnitakerfum]] sem lýsa staðsetningu á [[jörðin\|jörðu]]. Himinhvolfið er ímynduð [[kúla (rúmfræði)\|kúluskel]] sammiðja jörðinni í mikilli [[fjarlægð]]. Nokkur mismunandi hnitakerfi eru notuð en algengast er [[miðbaugshnit\|miðbaugskerfið]]. [[Kúluhornafræði]] kemur að miklum notum við útreikninga þó hún sé ekki nauðsynleg fyrir grundvallarskilning á hnitakerfunum. Áður fyrr var skilningur á þessum hnitakerfum gríðarlega mikilvægur sjóförum til þess að reikna út staðsetningu og fjarlægðir. ~~You are very stupid, I will kill you.~~ == Helstu hnitakerfi == {{col-begin}} {{Col-break}} * '''[[Miðbaugshnit\|miðbaugskerfið]]''' {{Col-break}} * [[Sjónbaugshnit\|sjónbaugskerfið]] {{Col-break}} * [[Sólbaugshnit\|sólbaugskerfið]] {{Col-break}} * [[Vetrarbaugskerfið (stjörnufræði)\|vetrarbaugskerfið]] {{col-end}} == Helstu hugtök == [[Mynd:Horizontal_coordinate_system_2.png\|thumb\|320px\|Hér sést á sjóndeildarhringur (local horizon), hvirfilpunktur (zenith), ilpunktur (nadir) og suður- og norðurpóll himinhvelsins. Rauða línan gefur til kynna hvernig sjónbaugslengd er fundinn, talið er í gráðum frá norðri í austur. Græna línan er hluti af stórbaug sem er hornréttur á sjóndeildarhringinn og fer í gegnum stjörnunna og hvirfilpunktinn, hún gefur til kynna breidd eða hæð stjörnunnar.]] [[Sjóndeildarhringur]] er ímyndaður [[stórbaugur]] á himinhvolfinu sem skilur að jörðina og himininn. Þá er átt við sannan sjóndeildarhring, þ.e. menn verða að ímynda sér að engin fjöll skerði sýn þeirra. Þetta er grundvöllur sjónbaugskerfisins og af því ljóst að staðsetning athugandans skiptir máli. Það geta fylgt því töluverðir reikningar að færa hnit stjörnu á milli staða, sérstaklega ef um mismunandi tíma athugunar er að ræða. [[Hvirfilpunktur]] (e. '''''z'''enith'') er sá punktur sem er beint fyrir ofan athugandan, beint fyrir neðan hann er svo [[ilpunktur]] (e. '''''n'''adir''). Staðsetning er gefin með lengd og breidd eins og í hnatthnitakerfi, en í stað breiddar er stundum talað um hæð. Hnitin eru gefin í gráðum eða klukkustundum eftir því hvaða kerfi er notað, en það er auðvelt að breyta á milli. Í einni klukkustund eru fimmtán gráður (360°/24 = 15°). [[Miðbaugur himins]] (sem sést ekki á mynd) er stórbaugur á himinhvelinu sem er samsíða miðbaug jarðar. Hann afmarkar þann flöt sem liggur til grundvallar miðbaugskerfisins. Í miðbaugskerfinu er ekki talið frá norðri heldur [[vorpunktur\|vorpunkti]] himins til austurs. Hæðin eða miðbaugsbreiddin er stórbaugur sem er hornréttur á miðbaug himins og fer í gegnum stjörnunna og norðurpunkt himins. Norður- og suðurpunktar himins samsvara norður- og suðurpól jarðar, þ.e. ef lína er dregin í gegnum póla jarðar skerast þeir himinkúluna í norður- og suðurpunkti himins. [[Flokkur:Stjörnufræði]] [[Flokkur:Stjörnuskoðun]] [[ar:نظام إحداثي سماوي]] [[az:Göy koordinatları sistemi]] [[bs:Nebeski koordinatni sistem]] [[ca:Coordenades celestes]] [[cs:Hvězdný souřadnicový systém]] [[da:Koordinatsystem for himmelrummet]] [[de:Astronomische Koordinatensysteme]] [[el:Ουράνιες συντεταγμένες]] [[en:Celestial coordinate system]] [[es:Coordenadas celestes]] [[et:Taevakoordinaatide süsteem]] [[fa:ارتفاع (ستاره)]] [[fr:Système de coordonnées célestes]] [[gl:Coordenadas celestes]] [[he:מערכת קואורדינטות שמימית]] [[hr:Nebeski koordinatni sustavi]] [[hu:Csillagászati koordináta-rendszer]] [[id:Tata koordinat langit]] [[it:Coordinate celesti]] [[ja:天球座標系]] [[mk:Небесен координатен систем]] [[nl:Astronomisch coördinatenstelsel]] [[nn:Himmelkoordinat]] [[no:Himmelkoordinat]] [[pl:Układ współrzędnych astronomicznych]] [[pt:Sistema de coordenadas celestes]] [[ro:Coordonate astronomice]] [[ru:Система небесных координат]] [[sh:Nebeski koordinatni sistemi]] [[sl:Nebesni koordinatni sistem]] [[sr:Nebeski koordinatni sistemi]] [[tr:Gökyüzü koordinat sistemi]] [[uk:Системи небесних координат]] [[vi:Hệ tọa độ thiên văn]] [[zh:天球坐标系统]]

„Himinhvolfshnitakerfi“: Munur á milli breytinga