„Sveppaeitrun“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Luckas-bot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: ca:Bolet verinós, hr:Micetizam
Xqbot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: sh:Trovanje gljivama; kosmetiske ændringer
Lína 2:
'''Sveppaeitrun''' eru [[eitrun]]areinkenni sem stafa af [[eitur|eitruðum]] efnasamböndum sem er að finna í [[sveppur|sveppum]]. Eitrið er aukaafurð [[efnaskipti|efnaskiptaferla]] sveppsins. Venjulega stafar sveppaeitrun af því að einhver ruglar eitruðum svepp saman við [[ætisveppur|ætisvepp]] og innbyrðir hann. Vegna þess hve eitursveppir líkjast oft ætisveppum stafar ruglingurinn af rangri greiningu á sveppnum. Jafnvel reynt sveppatínslufólk verður fyrir sveppaeitrun.
 
== Einkenni ==
Alvarleg einkenni koma ekki alltaf fram strax eftir neyslu sveppsins og oft ekki fyrr en eitrið ræðst á [[nýru]]n, nokkrum mínútum eða klukkustundum síðar. Í sjaldgæfum tilfellum koma einkenni sem leiða til dauða ekki fram fyrr en nokkrum dögum eftir neyslu. Dæmigerð einkenni eru:
* [[Svefnhöfgi]]
Lína 14:
Ef meðferð við eitruninni hefst fljótt er venjulega hægt að komast hjá alvarlegri einkennum, eins og dauða, ef um mjög eitraðan svepp er að ræða.
 
== Eitursveppir ==
Þrír banvænustu sveppirnir sem til eru eru af [[ættkvísl (flokkunarfræði)|ættkvísl]] [[reifasveppir|reifasveppa]] (''[[Amanita]]''): [[grænserkur]] (''A. phalloides''), ''[[Amanita virosa]]'' og ''[[Amanita verna]]''; og tveir eru af ættkvísl [[kögursveppir|kögursveppa]] (''[[Cortinarius]]''): ''[[Cortinarius rubellus]]'' og ''[[Cortinarius orellanus]]''. Þessar tegundir valda flestum dauðsföllum.
 
== Tenglar ==
* {{vefheimild|höfundur=Jóhannes Bergsveinsson|titill=Varasamir sveppir á Íslandi|url=http://www.lydheilsustod.is/fraedsla/fraedsluefni/afengi-og-vimuefni/nr/903|árskoðað=2007|mánuðurskoðað=25. ágúst}}
 
Lína 37:
[[ro:Intoxicația acută cu ciuperci necomestibile]]
[[ru:Ядовитые грибы]]
[[sh:Trovanje gljivama]]
[[sl:Zastrupitev z gobami]]
[[sv:Svampförgiftning]]