„Núnavút“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
LaaknorBot (spjall | framlög) m robot Bæti við: en:Nunavut Fjarlægi: is:Nunavut |
Bætti við dálitlu efni. |
||
Lína 3:
'''Nunavut''' (Inuítamál: ᓄᓇᕗᑦ) er stærsta og yngsta hérað [[Kanada]]. Það var skilið frá [[Norðvesturhéruðin|Norðvesturhéruðunum]] þann [[1. apríl]] [[1999]] og var það fyrsta meiriháttar breytingin á landafræði Kanada frá því að [[Nýfundnaland]] var innlimað árið [[1949]]. Nunavut þýðir „land okkar“ á [[inuítamál]]i.
Nunavut er 1.932.255 ferkílómetrar að stærð og nær yfir stóran hluta meginlands Norður-Kanada og flestar heimskautaeyjarnar þar fyrir norðan, sem gerir það að fimmta stærsta [[sjálfstjórnarhérað|sjálfstjórnarhéraði]] í heimi.
Bærinn [[Iqaluit]] (áður Frobisher Bay) á [[Baffinseyja|Baffinseyju]], á austanverðu svæðinu, var kosinn [[höfuðstaður]] héraðsins í atkvæðagreiðslu árið [[1995]]. Aðrir helstu þéttbýlisstaðir eru Rankin Inlet og Cambridge Bay. Þrjár af tíu stærstu eyjum í heimi (Baffinseyja, [[Viktoríueyja]] og [[Ellesmere-eyja]]) tilheyra Nunavut að öllu eða mestu leyti, auk fjölda smærri eyja. Hæsti tindurinn er Barbeau Peak (2.616 m) á Ellesmere-eyju.
== Saga ==
[[Flokkur:Kanada]]▼
Inuítar hafa haft aðsetur á svæðinu í að minnsta kosti 4000 ár og fornleifafundir benda til þess að þeir hafi átt samskipti við norræna menn eftir að [[Grænland]] byggðist og jafnvel fyrr. Fyrstu rituðu heimildir um Nunavut eru frá [[1576]], þegar Englendingurinn [[Martin Frobisher]] kom þangað í leit að [[Norðvesturleiðin]]ni.
[[Hudson Bay-verslunarfélagið]] setti upp verslunarstöðvar á allmörgum stöðum á 19. og 20. öld og eru sumar þeirra enn til sem þorp. Kanadastjórn hvatti inuíta mjög til þess um og upp úr miðri 20. öld að fá sér fasta búsetu og kom þá um leið upp ýmiss konar þjónustu í byggðakjörnum. Nú er byggðin í Nunavut að mestu bundin við bæi og þorp. Stærstu bæirnir, auk Iqaluit, eru Rankin Inlet og Arviat, báðir með rúmlega 2000 íbúa.
Hugmyndir um að inuítar fengju hluta af Norðvesturhéruðunum sem sérstakt sjálfstjórnarhérað kviknuðu árið 1976 og árið 1982 var stofnun slíks héraðs samþykkt í atkvæðagreiðslu þar. Nunavut hlaut svo formlega sjálfstjórn 1. apríl 1999. Á þingi Nunavut sitja 19 þingmenn sem kosnir eru einstaklingskosningu því engir flokkar eru þar starfandi. Þingið kýs forsætisráðherra og nú (2011) gegnir [[Eva Artak]] því embætti. Íbúar Nunavut kjósa einn fulltrúa á [[Kanadaþing]] og er héraðið því víðáttumesta kjördæmi í heimi.
== Heimildir ==
* {{wpheimild|tungumál = En|titill = Nunavut|mánuðurskoðað = 20. júní|árskoðað = 2011}}
▲[[Flokkur:Kanada]]
[[Flokkur:Nunavut]]
[[Flokkur:Norðurslóðir]]
[[af:Nunavut]]
| |||