„Munkaþverárklaustur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Navaro (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Navaro (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 8:
 
== Ábótar á Munkaþverá ==
* Höskuldur var fyrsti ábótinn samkvæmt [[Biskupasögur|Biskupasögum]] en ekkert er um hann vitað og oftastóvíst að hann hafi verið til. Oftast er Nikulás talinn fyrstur.
* [[Nikulás Bergþórsson]] var víðförull og skrifaði meðal annars ''[[Leiðarvísir Nikulásar Bergþórssonar|Leiðarvísi]]'' fyrir pílagríma í [[suðurganga|suðurgöngu]]. Hann dó [[1159]].
* [[Björn Gilsson (ábóti)|Björn Gilsson]] var bróðir og alnafni Bjarnar Gilssonar biskups á Hólum. Hann var kjörinn ábóti [[1161]] og vígður af bróður sínum vorið eftir. Björn ábóti dó [[1181]].
Lína 18:
* [[Eyjólfur Brandsson]] var vígður ábóti 1253 eða 1254 og dó [[1293]]. Eftir [[Flugumýrarbrennu|Flugumýrarbrennu]] reyndi hann að koma á sáttum milli [[Gissur Þorvaldsson|Gissurar Þorvaldssonar]] og brennumanna og síðar reyndi hann margoft að bera sáttarorð á milli í ýmsum deilum [[Sturlungaöld|Sturlungaaldar]] með misjöfnum árangri.
* [[Ljótur Hallsson]] tók við eftir dauða Eyjólfs [[1293]] og var til [[1296]].
* [[Þórir HallssonHaraldsson]] var vígður ábóti [[1298]]. Árið 1308[[1307]] átti hann í deilum við [[Lárentíus Kálfsson]], sem þá var vísitator í umboði erkibiskups, og snerust þær um legstað Solveigar nokkurrar, en þeir sættust síðar. [[Auðunn rauði]] biskup setti Þóri úr embætti um [[1317]]. Hann fór til Noregs [[1321]] og dó [[1323]], líklega þar.
* [[Bergur Sokkason]] munkur á [[Þingeyraklaustur|Þingeyrum]] var skipaður príor [[1322]] og vígður ábóti [[1325]] og er ekki vitað hvort einhver var á milli þeirra Þóris. Hann sagði af sér embættinu [[1334]], fyrir lítillætis sakir að því er sagt er. Hann var söngmaður og mælskumaður mikill og samdi margrar [[helgra manna sögur]].
* [[Björn Þorsteinsson (ábóti)|Björn Þorsteinsson]] var vígður ábóti [[1334]]. Hann hafði einnig verið munkur á Þingeyrum eins og Bergur og árið [[1340]] hvarf hann þangað aftur og varð ábóti. Hann dó ári síðar.
* [[Stefán Gunnlaugsson (ábóti)|Stefán Gunnlaugsson]] hét næsti ábóti og hafði verið prestur í Saurbæ í Eyjafirði. Hann færði sig einnig að Þingeyrum [[1345]] og var ábóti þar uns hann dó 1348 eða 1350.
* [[Bergur Sokkason]] varð þá ábóti á Munkaþverá öðru sinni [[1345]] en dó [[1350]].
* [[Hafliði (ábóti í Munkaþverárklaustri)|Hafliði]] varð næst ábóti og dó [[1370]] eða [[1371]].
* [[Árni Jónsson (ábóti)|Árni Jónsson]] var vígður ábóti [[1370]]. Hann fór utan 1379 og er ekkert vitað um hann eftir það. Hann var gott skáld og er varðveitt eftir hann drápa um Guðmund Arason biskup.
* [[Þorgils (ábóti í Munkaþverárklaustri 1379-1385)|Þorgils]] hét næsti ábóti; hann var settur af 1385.
* [[Hallur (ábóti á Munkaþverá)|Hallur]], munkur í Þingeyraklaustri, var vígður ábóti á Munkaþverá [[1385]] og var til [[1393]] en þá fór hann að eigin ósk aftur til Þingeyra.
* Nafn næsta ábóta er ekki vitað nema hvað það byrjaði á Hall-. Hann var vígður [[1394]] og hefur líklega dáið í [[Svarti dauði á Íslandi|Svarta dauða]] 1402. Eftir það var lengi ábótalaust þótt einhverjir munkar væru á Þverá.
* [[Þorgils (ábóti í Munkaþverárklaustri 1429-1434)|Þorgils]], sem vígður var ábóti [[1429]], hafði verið forráðamaður klaustursins um tíma. Hann hafði brennst svo illa í eldsvoðanum á Munkaþverá [[1429]] að honum var ekki hugað líf og náði hann sér aldrei til fulls. Hann dó [[1434]].
* [[Einar Ísleifsson beltislausi]] var vígður [[1435]]. Hann átti eftir að auðga klaustrið mikið að jörðum og lausafé og eignaðist það meðal annars allan Vaglaskóg. Hann er talinn hafa dáið um áramótin 1487-1488 og hafði þá verið ábóti í yfir hálfa öld.
* [[Jón (ábóti í Munkaþverárklaustri)|Jón]] hét næsti ábóti og var vígður [[1489]]. Hann er talinn hafa dáið 1494.
* [[Einar Benediktsson (ábóti)|Einar Benediktsson]] var ábóti frá [[1496]]. Hann hafði áður verið prestur á Hólum og á [[Grenjaðarstaður|Grenjaðarstað]] (1471-1476) og síðan á [[Skinnastaður|Skinnastað]]. Hann dó líklega [[1524]].
* [[Finnbogi Einarsson (ábóti)|Finnbogi Einarsson]], sonur Einars ábóta Benediktssonar, tók við af föður sínum og hafði áður verið aðstoðarmaður hans frá [[1517]] jafnframt því sem hann var prestur á Grenjaðarstað. Hann var vígður [[1525]] og dó [[1532]]. Hann þótti mjög lærður og hafði skóla á Munkaþverá. Dóttursonur hans var [[Einar Sigurðsson í Eydölum|Einar Sigurðsson]] prestur í Eydölum, faðir [[Oddur Einarsson|Odds biskups]].
* [[Pétur Pálsson (ábóti)|Pétur Pálsson]] tók við ábótadæmi 1532. Hann varð prestur [[1502]] og hafði verið í þjónustu [[Gottskálk Nikulásson|Gottskálks biskups]], var meðal annars sendur á fund erkibiskups [[1517]] og var settur til að hafa ráð Hólastóls eftir lát Gottskálks. Hann var eini presturinn norðanlands sem ekki kaus [[Jón Arason]] til biskups [[1521]] og [[Ögmundur Pálsson|Ögmundur biskup]] sendi hann utan til að reyna að vinna gegn því að erkibiskup vígði Jón. Seinna sendi Ögmundur hann til Hóla til að lesa forboðsbréf yfir Jóni og fleira bar þeim á milli en hann var þó gerður að ábóta 1532 og gegndi ýmsum trúnaðarstörfum fyrir Jón. Hann dó [[1546]].
* [[Tómas Eiríksson]] var vígður ábóti [[1546]] og hafði áður verið prestur á [[Mælifell (Skagafirði)|Mælifell]]i og ráðsmaður á Hólum. Fylgikona hans var Þóra Ólafsdóttir, sem var stjúpdóttir Jóns Arasonar biskups. Hann var síðasti ábótinn á Munkaþverá og árið [[1551]] var hann með öðrum á [[Oddeyri]] að taka siðbót og sverja konungi hollustueið. Þar með lauk ábótadæmi hans. Hann dó [[1587]].