|
|-----
|}
'''Biel/Bienne''' ([[þýska]]: Biel, [[franska]]: Bienne) er svissnesk borg í kantónunni [[Bern (fylki)|Bern]]. Hún er stærsta tvítyngda borgin í [[Sviss]]. Íbúar eru 50 þúsþúsund.
== Lega ==
== Orðsifjar ==
Borgin er nefnd eftir rómversk/keltnesk goðinu Belenus. Elsta heiti sem varðveist hefur er ''‘apud„apud belnam’belnam“'' frá [[1142]]. Biel gæti hins vegar einnig staðið fyrir germanska orðinu ''Beil'', sem merkir ''öxi''. Það var því tekið upp sem skjaldarmerki borgarinnar. Á þýsku heitir borgin Biel, á frönsku Bienne. Síðan 2005 er formlegur ritháttur borgarinnar Biel/Bienne.
== Tungumál ==
== Söguágrip ==
[[Fornleifafræði]]ngar hafa fundið merki um byggð á staðnum frá tímum [[Rómaveldi|Rómverja]], en lítið er vitað um hana. Biel/Bienne myndaðist ekki sem borg fyrr en á [[13. öldin|13. öld]], hún hlaut borgarréttindi [[1275]]. Biskuparnir í Basel voru með sterk ítök þar. Snemma gerði borgin þó bandalag við aðrar nálægar borgir, s.s.svo sem [[Solothurn]], [[Bern]] og [[Fribourg]]. Brátt hurfu áhrif biskupanna, en tengslin við Bern urðu sterkari. Bern gekk í svissneska sambandið þegar árið [[1353]], en Biel/Bienne hikaði þó enn. Hún gekk ekki í svissneska sambandið fyrr en [[1478]]. Árið [[1528]] gengu [[siðaskiptin]] í garð í borginni. Árið [[1798]] hertóku [[Frakkland|Frakkar]] borgina og innlimuðu hana Frakklandi. Eftir fall [[Napoleon Bonaparte|Napoleons]] [[1815]] úrskurðaði [[Vínarfundurinn]] að borgin skyldi tilheyra kantónunni Bern.
[[1528]] gengu [[siðaskiptin]] í garð í borginni.
Í upphafi [[20. öldin|20. aldar]] stækkaði Biel/Bienne verulega við samruna við nokkra bæi. Árið [[1964]] náði íbúafjöldi borgarinnar hámarki með 64 þús,þúsund en hefur dalað síðan. ▼[[1798]] hertóku [[Frakkland|Frakkar]] borgina og innlimuðu hana Frakklandi. Eftir fall [[Napoleon Bonaparte|Napoleons]] [[1815]] úrskurðaði [[Vínarfundurinn]] að borgin skyldi tilheyra kantónunni Bern.
▲Í upphafi [[20. öldin|20. aldar]] stækkaði Biel/Bienne verulega við samruna við nokkra bæi. [[1964]] náði íbúafjöldi borgarinnar hámarki með 64 þús, en hefur dalað síðan.
Við undirbúning stofnunar kantónunnar [[Júra (fylki)|Júra]] [[1979]] var Biel/Bienne boðið að verða höfuðborg nýju kantónunnar, en boðinu var hafnað, enda kusu íbúarnir áframhaldandi veru í kantónunni Bern. Á síðustu árum er verkefni í gangi að stækka Júra, þannig að Biel/Bienne myndi verða hluti af henni, en verkefnið er enn sem komið er skammt á veg komið.
== Íþróttir ==
== Byggingar og kennileiti ==
Biel var að hluta reist á vatni, þ.e. nyrsta hluta Bielersee. Fyrr á öldum voru síki og skurðir um alla borgina, en nú er búið að loka þeim flestum. Þó eru enn mörg húsanna á stultum neðanjarðar, enda flýtur enn mikið vatn undir borginni.
72 brunnar eru í borginni, þeir elstu í miðborginni. Íbúar urðu að sækja sér vatn úr þessum brunnum allt fram á 20. öld.
Tvær stórar kirkjur eru í borginni. '''Stadtkirche''' þjónar þýskumælandi fólki, en '''Église Pasquart''' þeim frönskumælandi.
== Heimildir ==
| 