„Evrópska efnahagssvæðið“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Navaro (spjall | framlög)
m Tók aftur breytingar 194.144.15.229 (spjall), breytt til síðustu útgáfu SieBot
Lína 6:
EES-samningurinn veitir EFTA-ríkjunum [[Ísland]]i, [[Liechtenstein]] og [[Noregur|Noregi]] aðgang að innri markaði Evrópusambandsins án þess að þau þurfi að gerast fullir meðlimir í sambandinu. [[Fjórfrelsið]] svokallaða gildir á öllu svæðinu en það felur í sér frjáls vöru- og þjónustuviðskipti, frjálsa fjármagnsflutninga og sameiginlegan vinnumarkað. Að auki kveður EES-samningurinn á um samvinnu EES-ríkjanna á sviði félagsmála, jafnréttismála, neytendamála, umhverfismála, menntamála, vísinda- og tæknimála o.fl.
 
==Tilurð og saga==
FOKK
Fyrir tíð EES hafði hvert EFTA-ríki sjálfstæð samskipti við [[Evrópubandalagið|EB]] (forvera ESB). Árið [[1984]] var efnt til sameiginlegs ráðherrafundar EFTA og EB í [[Lúxemborg]] með það að markmiði að efla viðskipti og samvinnu á ýmsum sviðum á milli bandalaganna. [[1989]] hófust formlegar samningaviðræður sem stóðu til [[1991]] en þá var samningsuppkastið sent [[Evrópudómstóllinn|Evrópudómstólnum]] til umfjöllunar. Dómstóllinn gerði athugasemd við grein í samningnum sem fjallaði um sérstakan EES-dómstól sem skyldi fjalla um deilumál vegna framkvæmdar samningsins. Slíkur dómstóll var talinn brjóta á [[Rómarsamngurinn|Rómarsamningnum]] sem kveður á um að Evrópudómstóllinn fer einn með dómsvaldið innan ESB. Niðurstaðan var að stofnaður var sérstakur [[EFTA-dómstóll]] til að leysa úr deilumálum frá EFTA-ríkjunum.
 
Á Íslandi veitti [[Alþingi]] stjórnvöldum heimild til að staðfesta EES-samninginn með því að samþykkja lög um Evrópska efnahagssvæðið nr. 2/1993 þann [[12. janúar]] [[1993]]. Málið var mjög umdeilt og til marks um það var það samþykkt í þinginu með 33 atkvæðum á móti 23 en 6 sátu hjá. [[Alþýðuflokkurinn]] og megnið af [[Sjálfstæðisflokkurinn|Sjálfstæðisflokkinum]] samþykktu en [[Alþýðubandalagið]], megnið af [[Kvennalistinn|Kvennalistanum]], hálfur [[Framsóknarflokkurinn]] og þrír Sjálfstæðismenn voru á móti. Hinn helmingur Framsóknarmanna og einn þingmaður Kvennalistans sátu hjá. Andstaðan við samningin var að hluta til komin af ótta við afleiðingar aukins viðskiptafrelsis (t.d. að útlendingar myndu kaupa upp jarðir á Íslandi í stórum stíl) en einnig vegna þess að margra mati felur samningurinn í sér óásættanlegt framsal á fullveldi þjóðarinnar til alþjóðastofnunar. Því hefur einnig verið haldið fram að samningurinn kunni að brjóta á [[stjórnarskrá Íslands]] sem að gerir ekki ráð fyrir því að löggjafar-, framkvæmda- eða dómsvald sé framselt.
ÆI FOKKAÐU ÞÉR!!!
 
==Tenglar==
NEGRI!!!
* [http://utanrikisraduneytid.is/samningar/ees/EESSamningur//nr/32 EES-samningurinn]
* [http://utanrikisraduneytid.is/samningar/ees/ EES-vefsetur utanríkisráðuneytisins]
* [http://www.althingi.is/lagas/131b/1993002.html Lög um Evrópska efnahagssvæðið (nr. 2/1993)]
** [http://www.althingi.is/altext/116/s/0001.html Frumvarpið]
** [http://www.althingi.is//dba-bin/ferill.pl?ltg=116&mnr=1 Ferill málsins á Alþingi]
 
==Heimildir==
* {{bókaheimild|höfundur=Stefán Már Stefánsson|titill=Evrópusambandið og Evrópska efnahagssvæðið|mánuðurskoðað=útgefandi=Bókaútgáfa Orators|árskoðað=ár=2000|ISBN=ISBN 9979-825-24-3}}
* {{vefheimild|url=http://utanrikisraduneytid.is/samningar/ees/EESUndir/nr/607|titill=SOS - Spurningar og svör um EES-samninginn|mánuðurskoðað=15. apríl|árskoðað=2006}}
 
[[Flokkur:Evrópusambandið]]
[[Flokkur:Alþjóðastofnanir]]
 
[[bg:Европейска икономическа зона]]
[[ca:Espai Econòmic Europeu]]
[[cs:Evropský hospodářský prostor]]
[[da:EØS]]
[[de:Europäischer Wirtschaftsraum]]
[[el:Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος]]
[[en:European Economic Area]]
[[eo:Eŭropa Ekonomia Areo]]
[[es:Espacio Económico Europeo]]
[[et:Euroopa Majanduspiirkond]]
[[fi:Euroopan talousalue]]
[[fr:Espace économique européen]]
[[fy:Jeropeeske Ekonomyske Romte]]
[[gv:Eaghtyr Tarmaynagh Oarpagh]]
[[he:האזור הכלכלי האירופי]]
[[hr:Europski ekonomski prostor]]
[[hu:Európai Gazdasági Térség]]
[[ie:Spacie económic europan]]
[[it:Spazio economico europeo]]
[[ja:欧州経済領域]]
[[ko:유럽 경제 지역]]
[[lb:Espace Économique Européen]]
[[nl:Europese Economische Ruimte]]
[[nn:EØS]]
[[no:EØS]]
[[pl:Europejski Obszar Gospodarczy]]
[[pt:Espaço Económico Europeu]]
[[ro:Spațiul Economic European]]
[[ru:Европейская экономическая зона]]
[[sk:Európsky hospodársky priestor]]
[[sr:Европски економски простор]]
[[sv:Europeiska ekonomiska samarbetsområdet]]
[[th:เขตเศรษฐกิจยุโรป]]
[[tr:Avrupa Ekonomik Alanı]]
[[uk:Європейська економічна зона]]
[[vi:Khu vực kinh tế châu Âu]]
[[zh:歐洲經濟區]]