„Dewey-flokkunarkerfið“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 12:
== Flokkunarkerfið ==
Sem fyrr segir byggir Dewey-flokkunarkerfið á tugakerfinu og eru aðalflokkarnir listaðir hér fyrir neðan. Hver tala í kerfinu er nefnd ''flokkstákn'' eða ''marktákn''. Kerfið er byggt eins og [[stigveldi]]. Hver aðalflokkur skiptist í
Sem dæmi má nefna að 600 er aðalflokkur „''Tækni (hagnýtra vísinda)''“. Þá er undirdeildin 620 „''Verkfræði og skyldar greinar''“. Einu stigi lengra má nefna Oftar en ekki er það svo að hægt er að flokka tiltekna bók í fleiri en einn flokk. Við slíkar aðstæður getur það ráðið úrslitum um það hvaða flokkstákni bókinni er úthlutað hvort að bókasafnið hefur myndað með sér ákveðna stefnu í bókakaupum og flokkun, til dæmis í því augnamiði að þjónusta ákveðinn markhóp.
=== Samsetning flokkstákna ===
Til þess að flokka með nákvæmum hætti má notast við svokallaðar hjálpartöflur til þess að setja saman flokkstákn. Fyrir styttu 13. útgáfuna, sem kom út á íslensku árið 2002 en upprunalega 1997, eru fjórar hjálpartöflur en í heildarútgáfunni eru alls sjö hjálpartöflur. Hjálpartöflurnar fjórar sem notaðar eru í íslensku útgáfunni eru:
* Tafla 1: formgreinar
* Tafla 2: landstölur, tímabilaskiptingar
* Tafla 3: bókmenntir
* Tafla 4: málvísindi
Sérstakar reglur gilda um notkun hjálpartaflnanna, þær eru aldrei notaðar einar og sér heldur sem viðskeyti við flokkstákn. Formgreinar úr töflu 1 eru til þess að marka ytra form gagnanna (orðabók, tímarit, skrá) eða efnislega nálgun, t.d. heimspekileg, nám/kennsla eða söguleg umfjöllun. Sem dæmi má nefna undirdeildina 150 „''Sálfræði''“ og 1 úr töflu 1 sem gerir flokkstáknið 150.1 fyrir bók sem fjallar um sálfræði út frá heimspekilegum sjónarhól.
Lands- og svæðistölur eru notaðar úr töflu 2 til þess að afmarka efni við ákveðið svæði eða rúm. Það sem flækir málið hér er að til þess að notast við tölur úr töflu 2 þarf að skjóta inn 09 úr töflu 1. Bók um fiskveiðar við Ísland væri því 639.2 „''Fiskveiðar''“ + 09 fyrir landatölu úr töflu 1 + 491 fyrir Ísland úr töflu 2 = 639.109491.
Hjálpartafla 3 er aðeins notuð með 800 aðalflokknum „''Bókmenntir''“ til þess að flokka bókmenntir eftir einhverju af eftirtöldum formum: leikrit, ljóð, skáld- eða smásögur, ritgerðir eða greinar, ræður eða erindi, sendibréf, blandað efni eða skop og ádeilu.
Hjálpartafla 4 er aðeins notuð með 400 aðalflokknum „''Tungumál''“ til þess að flokka efni um tungumál nánar eftir rittáknum, hljóðfræði, orðsifjafræði, orðasöfnun, málfræði, sögulega eða landfræðilega umfjöllun eða hefðbundna málnotkun.
== Aðalflokkarnir ==
Lína 34 ⟶ 49:
<div class="references-small">{{reflist}}</div>
==
* [http://www.oclc.org/dewey/ Opinber vefsíða Dewey hjá OCLC Online Computer Library Center, Inc. (OCLC)]
* [http://www.oclc.org/dewey/about/epc/ Opinber vefsíða alþjóðlegu ritstjórnarnefnd Dewey-flokkunarkerfisins]
* [http://www.gegnir.is Gegnir]
[[Flokkur:Bókasafns- og upplýsingafræði]]
| |||