„Dewey-flokkunarkerfið“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
[[Mynd:1885 Decimal LibraryBureau.png|thumb|right|Titilsíða annarrar útgáfu flokkunarkerfis Deweys sem kom út í Bandaríkjunum árið 1885]]
'''Dewey-flokkunarkerfið''' er [[flokkun]]arkerfi fyrir [[bókasafn|bókasöfn]] sem byggir á [[tugakerfi]]nu. Þar af leiðandi takmarkast kerfið við að flokka alla mannlega [[þekking]]u í tíu aðalflokka. Kerfið er upprunalega frá árinu [[1876]] og er nefnt eftir aðalhöfundi þess Bandaríkjamanninum [[Melvil Dewey]]. Kerfið er mjög ráðandi í vestrænum bókasöfnum, um 95% bókasafna í Bandaríkjunum notast við kerfið til uppröðunar.<ref>''New Yor Times'': [http://www.nytimes.com/2007/07/14/us/14dewey.html Dewey? At This Library With a Very Different Outlook, They Don’t], 14. júlí 2007</ref> Dewey-flokkunarkerfið er notað í yfir 200.000 bókasöfnum í 135 löndum í dag. Það hefur verið þýtt á yfir 60 tungumál, þar með talið [[íslenska|íslensku]].<ref>OCLC: [http://www.oclc.org/dewey/about/translations/default.htm Dewey is the world's most widely used library classification system]</ref>
Reglulega eru gefnar út endurbættar og breyttar útgáfur af Dewey-flokkunarkerfinu. Flokkunarkerfið er gefið út í tveimur útgáfum, heildarútgáfan fyrir bókasöfn með almennan bókakost sem telur yfir 20 þúsund bækur og stytt útgáfa fyrir smærri söfn. 23. heildarendurútgáfan kom út á árinu 2011 og 15. stytta útgáfan er væntanleg á seinni hluta árs 2011.<ref>OCLC: [http://www.oclc.org/info/ddc23/default.htm DDC 23 is here!]</ref> Hönnun og þróun Dewey-flokkunarkerfisins er í höndum
== Saga ==
Lína 11 ⟶ 12:
== Flokkunarkerfið ==
Sem fyrr segir byggir Dewey-flokkunarkerfið á tugakerfinu og eru aðalflokkarnir listaðir hér fyrir neðan. Hver tala í kerfinu er nefnd ''flokkstákn'' eða ''marktákn''. Kerfið er byggt eins og [[stigveldi]]. Hver aðalflokkur skiptist í níu undirflokka og hver undirflokkur svo aftur í níu undirflokka. Sem dæmi má nefna að 600 er aðalflokkur
Oftar en ekki er það svo að hægt er að flokka tiltekna bók í fleiri en einn flokk. Við slíkar aðstæður getur það ráðið úrslitum um það hvaða flokkstákni bókinni er úthlutað hvort að bókasafnið hefur myndað með sér ákveðna stefnu í bókakaupum og flokkun, til dæmis í því augnamiði að þjónusta ákveðinn markhóp.
=== Samsetning flokkstákna ===
Til þess að flokka með nákvæmum hætti má notast við svokallaðar hjálpartöflur til þess að setja saman flokkstákn. Fyrir styttu 13. útgáfuna, sem kom út á íslensku árið 2002 en upprunalega 1997, eru fjórar hjálpartöflur en í heildarútgáfunni eru alls sjö hjálpartöflur.
== Aðalflokkarnir ==
| |||