Fribourg (kantóna)

Fribourg

Höfuðstaður	Freiburg (Sviss)
Flatarmál	1.671 km²
Mannfjöldi  – Þéttleiki	273.159 163/km²
Sameinaðist Sviss	1481
Stytting	FR
Tungumál	Franska, Þýska
Vefsíða	[1]

Fribourg (þýska: Freiburg) er kantóna í Sviss og er meirihluti íbúa frönskumælandi.

Lega og lýsing

Freiburg er áttunda stærsta kantóna Sviss með 1.621 km². Hún liggur mjög vestarlega í landinu, með austurströnd Neuchatelvatns. Fribourg á eingöngu land að tveimur öðrum kantónum: Bern fyrir norðan og austan, og svo Vaud fyrir sunnan og vestan. Auk þess á Fribourg þrjú lítil landsvæði innan Vaud og eitt innan Bern. Norðarlega í kantónunni Freiburg er svo lítið landsvæði sem tilheyrir Bern. Íbúar eru 273 þús, sem gerir Freiburg að tíundu fjölmennustu kantónu Sviss. Höfuðborgin heitir sömuleiðis Fribourg (Freiburg á þýsku). Um 63% íbúanna eru frönskumælandi, en 29% þýskumælandi.

Skjaldarmerki

Skjaldarmerki kantónunnar er tvískiptur skjöldur. Fyrir ofan er svart og fyrir neðan er hvítt. Merki þetta kemur fyrst fram á 15. öld. Sagt er að Berthold IV af Zähringer-ætt, stofnandi borgarinnar Freiburg, hafi á leið sinni í gegnum héraðið sofið í skúr. Sökum kulda huldi hann sig með teppum. En þegar hann vaknaði næsta morgun kom í ljós að teppin voru mjöl- og kolasekkir. Því voru klæði hans svört að ofan og hvít að neðan.

Söguágrip

Héraðið var lengi vel eign Búrgúnd. Berchtold IV af Zähringer-ætt var hertoginn af Búrgúnd á 12. öld og stofnaði hann fríborgina Freiburg (Fribourg). Þegar Zähringer-ættin dó út 1218, erfðu greifarnir af Kyburg héraðið. Þó var héraðið og borgin tengd Búrgúnd og síðan Savoy allt til 1452. 1477 tók héraðið þátt í Búrgúnd-stríðinu og losaði sig endanlega við erlend yfirráð. 1481 fékk það inngöngu í svissneska sambandið og varð að tíundu kantónunni. Þegar Frakkar réðust inn í Sviss 1798 gafst Fribourg upp bardagalaust. Frakkar hurfu þaðan 1814. 1846 fór trúarstríðið fram í Sviss (Sonderbundskrieg). Fribourg gekk til liðs við kaþólikka, enda höfðu siðaskiptin aldrei farið fram í kantónunni. Sambandsher Sviss sigraði í stríðinu, réðust inn í Fribourg og mynduðu nýja stjórn. Öll klaustur voru aflögð og allir Jesúítar voru hraktir burt. En nýja stjórnin varaði stutt. 1856 náðu kaþólikkar aftur völdum og umbyltu kantónunni eins og kirkjuvald. Mjög strangar reglur voru lögleiddar. Sökum mikillar íhaldssemi fór iðnvæðingin seint af stað í kantónunni, en hún hófst ekki fyrr en upp úr 1870.

Borgir

Röð	Borg	Íbúafjöldi	Ath.
1	Freiburg	34 þús	Höfuðborg kantónunnar
2	Bulle	18 þús
3	Villars-sur-Glâne	10 þús

Heimildir

• Fyrirmynd greinarinnar var „Kanton Freiburg“ á þýsku útgáfu Wikipedia. Sótt apríl 2011.