„Árásin á Perluhöfn“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
|||
Lína 2:
'''Árásin á Perluhöfn''' var [[skyndiárás]] sem [[Japan]]ir gerðu á [[Perluhöfn]], flotastöð [[Bandaríski herinn|bandaríska hersins]] á [[Hawaii]] þann [[7. desember]] [[1941]]. Ágreiningur milli þjóðanna hófst þegar Japanir réðust inn í [[Kína]] árið [[1937]] og Bandaríkjamenn sendu vopn til Kína til að reyna að hjálpa þeim að verjast innrás Japana. Reynt var að semja um frið en þegar samningaviðræður sigldu í strand hófu Japanir að skipuleggja árás á bandaríska flotann því þeir stefndu að því að verða stórveldi við [[Kyrrahafið]]. Vopn voru sérútbúin og flugmenn og sjóliðar sérstaklega þjálfaðir fyrir árásina.
Í árásinni á Perluhöfn náðu Japanir að eyðileggja 188 flugvélar bandaríska hersins og skemma 159, einnig sökktu þeir eða ollu stórtjóni á 18 herskipum. Afleiðingar árásarinnar voru þær að [[
== Aðdragandi ==
Aðdraganda árásar Japana á Perluhöfn má rekja til ársins [[1937]], þegar Japanir réðust inn í [[Kína]] og stríð braust út, [[Vesturveldin]] studdu Kína í stríðinu og sendu þeim vopn sem gerði innrásina miklu erfiðari fyrir Japan.<ref>''Sagan öll'',
Í ágúst árið [[1941]] sendu Japanir beiðni um að halda samningafund með [[Franklin D. Roosevelt]] [[forseti Bandaríkjanna|forseta Bandaríkjanna]] til að reyna leysa þennan ágreining, en svar Roosevelt við fundarbeiðninni var á þann hátt að ef hann skyldi mæta á fund með Japönum þyrftu þeir fara með her sinn burt úr Kína. Japanir tóku það ekki í mál og virtist nú fátt geta stöðvað stríð milli þjóðanna. Það var svo ekki löngu síðar eða í byrjun nóvember er [[Hirahito]] [[Japanskeisari]] lýsti yfir stríði gegn Bandaríkjunum, Bretlandi og Hollandi.<ref>Poulsen
== Undirbúningur ==
Japan hafði stefnt að því í einhvern tíma að verða stórveldi við [[Kyrrahafið]] og var [[Bandaríski flotinn]] mikil ógn við áætlunum þeirra. Þess vegna ákváðu þeir að fyrsta skref stríðs væri að ráðast á Bandaríska flotann.<ref>Jordan
Japanir voru í raun búnir að undirbúa sig fyrir árásina á Perluhöfn áður en samningarviðræður sigldu í strand og lýst var yfir stríði. Allir þátttakendur árásarinnar, flugmenn og sjóliðar, fengu sérstaka þjálfun bara fyrir þessa árás. Einnig voru sérútbúin vopn sem hentuðu vel fyrir aðstæður eins og var í Perluhöfn.<ref>Skúli Sæland.</ref>
Til að vekja sem minnstar grunsemdir fóru öll skipin úr höfn eitt og eitt í einu úr höfn frá Japan, en notaður var stærstur hluti flota Japana í árásinni og samanstóð árásarfloti þeirra af sex flugmóðurskipum, sem alls fluttu 432 flugvélar, tveimur tundurspillum, þremur kafbátum og átta olíuskipum. Kom flotinn sér svo fyrir 1.600 km norðan við [[Hawaii]]. Það var þann [[1. desember]] að yfirvöld í Japan komust að þeirri niðurstöðu að árásin yrði að veruleika og var hún dagsett þann [[7. desember]], á sunnudegi sem þýddi að margir hermenn voru í leyfi og menn áttu síst von á.<ref>Jordan
== Árásin ==
[[Mynd:Arizona's_magazine_explosion-Pearl_Harbor.jpg|right|thumb|Sprengja springur í vopnageymslu orrustuskipsins Arizona]]
Árás [[Japanski flotinn|Japanska flotans]] hófst klukkan 06:00 með því að flugvélar fyrri árásarhrinu hófu flugtak, klukkan var svo um 07:55 þegar fyrstu flugvélarnar komu að höfninni. Þar skiptu hópurinn sem samanstóð af 183 flugvélum sér í tvennt og fór annar hópurinn beint að flugvélum bandaríska hersins til að koma í veg fyrir að þeir gætu varið sig í loft, hinn hópurinn fór beint að skipaflota Bandaríkjamanna. Með seinni árásahrinunni meðtalinni sem saman stóð af 170 flugvélum náðu Japanir á rúmlega einni klukkustund og fjörtíu og fimm mínútum að eyðileggja 188 flugvélar Bandaríska hersins og skemma 159, einnig sökktu þeir eða ollu stórtjóni á 18 herskipum.
Í árásunum fórust alls 2.403 Bandaríkjamenn, þar af fórust 1.177 bandarískir sjóliðar þegar sprengja sprakk í vopnageymslu orrustuskipsins ''[[Arizona (orrustuskip)|Arizona]]''. Sprengingin var svo öflug að brak úr skipinu dreifðist um höfnina og höggbylgjan fannst í mörg hundruð metra fjarlægð. Hinsvegar misstu Japanir aðeins 29 flugvélar og nokkra kafbáta.<ref>''Sagan öll'',
Klukkan 11:00 lenti [[Mitsuo Fuchida]] flugstjórinn sem stjórnaði fyrstu árásahrinunni á flugmóðurskipinu ''[[Akagi]]'', og vildi hann halda árásinni áfram og senda þriðju árásahrinuna af stað og klára árásina fullkomlega, því enn voru mikilvæg svæði ennþá heil, svo sem slippurinn, eldsneytisbirgðastöðin og rafstöðvar hafnarinnar.
== Afleiðingar ==
Degi eftir árásina á Perluhöfn, þann [[8. desember]] [[1941]], skrifaði Franklin D. Roosevelt undir stríðsyfirlýsingu gegn Japönum og var strax hafist handa við að skipuleggja árás gegn Japönum og var hún gerð hálfu ári síðar í orrustunni við [[Midwayeyja|Midwayeyju]]. Þó að Bandaríkjamenn hafi stutt Bandamenn í seinni heimstyrjöldinni með hergögnum, má segja að ástæðan fyrir því að þeir tóku þátt í seinni heimstyrjöldinni beint, sé að mestu leyti útaf árásinni á Perluhöfn.<ref>Poulsen
Í ágústmánuði árið [[1945]] sprengdu Bandaríkjamenn tvær [[kjarnorkuvopn|kjarnorkusprengjur]] í Japan, sú fyrri yfir [[Hiroshima]] og sú seinni yfir [[Nagasaki]]. Rúmur þriðjungur íbúa í Hiroshima létu lífið eða særðust í sprengjunni og til viðbótar komu hinar varanlegu afleiðingar geislavirkninnar. Sama morgun réðust sovéskar hersveitir inn í [[Mandsjúría|Mandsjúríu]] og í kjölfarið gáfust Japanir upp.<ref>Poulsen
== Tilvísanir ==
{{reflist}}
== Heimildir ==
*
* Jordan, David
* Poulsen, Henning. 1995. ''Saga mannkyns
*
* Skúli Sæland. „Hvað gerðist í Perluhöfn (Pearl Harbor) í seinni heimsstyrjöldinni?“.Vísindavefurinn 11.9.2003. http://visindavefur.is/?id=3727. (Skoðað 28.1.2011).
* Zich, Arthur. 1980. ''Heimsstyrjöldin 1939 – 1945. Sókn Japana''. Björn Bjarnason íslenskaði. Reykjavík: Almenna bókafélagið
{{Seinni heimsstyrjöldin}}
[[Flokkur:Seinni heimsstyrjöldin]]
Lína 48 ⟶ 50:
{{Tengill ÚG|vi}}
{{Tengill ÚG|ar}}
[[ar:الهجوم على بيرل هاربر]]
[[az:Pörl-Harbora hücum]]
| |||