„Jón Gerreksson“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Navaro (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Jón Gerreksson''' ('''Jöns Gerekesson''' eða '''Jeremias Jeriksen''' <ref>[http://www.timarit.is/?issueID=302652&pageSelected=13&lang=0 Fjölnir 1835]</ref> og latnesk útgáfa af nafni hans var: '''Johannes Gerechini''') ([[1378]]? - [[20. júlí]] [[1433]]) var [[Danmörk|danskur]] biskup í [[Skálholt]]i frá [[1426]]. Jón er einna þekktastur fyrir að hafa verið settur í sekk við Brúará og bundinbundinn við steinn og honum drekkt í ánni. Sveinar hans voru síðan drepnir hvar sem í þá náðist, og voru þeir allir dysjaðir þar sem kallað er Íragerði.
 
== Æviágrip ==
UppruniJón JónsGerreksson Gerrekssonarvar ersonur óþekkturGereke Jensen Lodehat en nokkuðföðurbróðir vístJóns, erPeter að hannLodehat, var afbiskup tignumí ættum[[Hróarskelda|Hróarskeldu]] og kanslari [[Margrét Valdimarsdóttir mikla|Margrétar]] drottningar. Jón stundaði nám við háskólana í [[Köln]] og [[Prag]] og var síðan prestur í [[Árósar|Árósum]]. Hann var vinur [[Eiríkur af Pommern|Eiríks af Pommern]] sem gerði hann að kanslara sínum og fékk árið [[1408]] [[Gregoríus XII]] páfa til að gera hann að [[erkibiskup]]i í [[Uppsalir|Uppsölum]] í [[Svíþjóð]] áriðþrátt [[1408]]fyrir mótmæli kórbræðra. Þar er hannJón sagður hafa borist mikið á og haldið góðar veislur. Hann var lýstur margfaldlega brotlegur við skírlífisreglur kirkjunnar, enda hafði hann tekið unga konu frá Stokkhólmi sem frillu sína og átti með henni tvö börn, og árið [[14221421]] dæmdi [[páfi]] hann óhæfan til æðri klerkþjónustu., enda naut hann þá ekki lengur hylli konungs.
 
Næst verður Jóns vart í páfagarði [[1426]]. Hann fékk uppreisn æru hjá [[Marteinn 5.|Marteini 5.]] páfa, þá var honum veitt [[Skálholtsbiskupsdæmi]] sama ár og borgaði drjúgan sjóð fyrir. Trúlega hefur Eiríkur af Pommern haft hönd í bagga og átti Jón að stemma stigu við verslun [[England|Englendinga]] á Íslandi og styrkja konungsvaldið. Um þessar mundir voru áhrif Englendinga mjög mikil á Íslandi og enskur biskup, [[Jón Vilhjálmsson Craxton]], var vígður til Hóla sama ár.
Lína 26:
* [http://www.timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3291192 ''Óspektir og rán Englendinga''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1967]
* {{vefheimild|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1597727|titill=Myrtur biskup. Morgunblaðið 12. ágúst 1984}}
* {{vefheimild|url=http://runeberg.org/nfbm/0035.html|titill=Nordisk familjebok, Johannes Jerechini.}}
 
{{Töflubyrjun}}