„Hallgrímur Pétursson“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Luckas-bot (spjall | framlög)
Bumbuhali (spjall | framlög)
m stafsetningarvillur o.fl., typos fixed: ennþá → enn þá using AWB
Lína 10:
Árið 1644 losnaði embætti [[prestur|prests]] á [[Hvalsnes]]i. Þá ákvað [[Brynjólfur Sveinsson]], [[biskup]] í [[Skálholt]]i, að vígja Hallgrím til þessa embættis, þrátt fyrir það að hann hafði ekki lokið prófi. Hann mun samt hafa verið fyllilega jafn vel menntaður og flestir þeir sem voru vígðir prestar á Íslandi þá. Er sagt að þegar hann var vígður og tók við prestsembættinu á Hvalsnesi hafi Torfi Erlendsson, sem þá var orðinn nábúi hans sagt: „Allan andskotann vígja þeir.“ Einnig er sagt að Hallgrímur hafi verið að yrkja um Torfa er hann kvað:
 
:''Áður en dauður drepst úr hor''<br>
:''drengur á rauðum kjóli'',<br>
:''feginn verður að sleikja slor''<br>
:''slepjugur húsgangs dóli''.<br>
 
Sýna þessi ummæli Torfa og kveðskapur Hallgríms að þeim hefur verið lítt til vina.
 
Á Hvalsnesi bjuggu þau í nokkur ár (til 1651) og mun Hallgrími hafa líkað frekar þunglega. Þar fæddist þeim dóttir, sem hann skírði [[Steinunn Hallgrímsdóttir|Steinunni]]. Hún dó mjög ung og syrgði Hallgrímur hana mjög. Fór hinn smíðamenntaði prestur út í Miðnesheiði og sótti sér stein, sem hann hjó í grafskrift dóttur sinnar. Er sá steinn ennþáenn þá til og var um nokkra áratugi talinn týndur. Það var hann þó aldrei, því að í [[Suðurnesjaannáll|Suðurnesjaannál]], sem skrifaður var um eða fyrir [[1880]], segir séra [[Sigurður B. Sívertsen]] frá því að legsteinn Steinunnar sé í kirkjustétt á [[Hvalsnes]]i. Reyndist þetta rétt, því að steinninn kom í ljós þegar gert var við kirkjustéttina eftir miðja [[20. öld]]. Hefur hann síðan verið geymdur í Hvalsneskirkju og er einn af dýrgripum hennar, en hefur látið mjög á sjá í tímans rás.
 
Árið 1651 fékk séra Hallgrímur veitingu fyrir [[Saurbær á Hvalfjarðarströnd|Saurbæ á Hvalfjarðarströnd]] og fluttust þau hjón þangað. Talið er að þar hafi Hallgrími líkað betur. Þar orti hann [[Passíusálmarnir|Passíusálmana]] og marga aðra sálma, sem frægir eru enn í dag, til dæmis sálminn „Um dauðans óvissan tíma“, sem allt fram á síðustu ár var sunginn yfir moldum hvers einasta Íslendings sem jarðsettur var. Passíusálmarnir eru heimsfrægt verk og hafa verið þýddir á fleiri tungumál en flest annað, sem upprunnið er á Íslandi. Sálmana gaf hann [[Ragnheiður Brynjólfsdóttir|Ragnheiði Brynjólfsdóttur]] í [[Skálholt]]i strax þegar þeir komu út og er sagt að hún hafi haft þá með sér í gröfina.
Lína 35:
Ein þjóðsagan segir frá því að hann var við guðsþjónustu og hafi skyndilega litið út um litla trégluggann og sá tófu bíta fé. Þá orti hann þessa vísu:
 
:Þú sem bítur bóndans fé,
:bölvuð í þér augun sé,
:stattu nú sem stofnað tré,
:steindauð á jörðunne.
 
Lína 50:
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3895237 ''Séra Hallgrímur Pétursson''; grein í Mánudagsblaðinu 1970]
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1727064 ''Það er ekki skáldskapur að tarna, Kolbeinn''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1990]
 
{{fd|1614|1674}}
 
[[Flokkur:Íslensk skáld]]
[[Flokkur:Íslenskir prestar]]
{{fd|1614|1674}}
 
[[be:Хадльгрымур Петурсан]]