„Gouda (ostur)“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
CarsracBot (spjall | framlög)
m r2.6.4) (robot Breyti: cs:Gouda (sýr)
Ekkert breytingarágrip
Lína 10:
}}
 
'''Gouda''' (borið fram {{IPA|[ˈɣʌuda]}}, úr [[hollenska]] orðinu '''''Goudse kaas''''' {{IPA|[ˈɣʌudsə ˈkaːs]}}, „ostur frá Gouda“) er gulur [[ostur]] gerður úr [[kýr|kúamjólk]]. Heiti ostsinsá ostinum er dregið af heiti ánafni hollensku borginniborgarinnar [[Gouda]] í [[Holland]]i, en nafnið er ekki verndað. Gouda-ostur er framleiddur og seljastselst um allan heim.
{{Hreingerning}}
'''Gouda''' (borið fram {{IPA|[ˈɣʌuda]}}, úr [[hollenska]] orðinu '''''Goudse kaas''''' {{IPA|[ˈɣʌudsə ˈkaːs]}}, „ostur frá Gouda“) er gulur [[ostur]] gerður úr [[kýr|kúamjólk]]. Heiti ostsins er dregið af heiti á hollensku borginni [[Gouda]] í [[Holland]]i, en nafnið er ekki verndað. Gouda-ostur er framleiddur og seljast um allan heim.
 
== Framleiðsla ==
Gouda-ostur er úr [[mjólk]] sem er ræktuð og hituð, þangað til [[ystingur]] verður aðskilinn af [[mysa|mysu]]. SumNokkuð mysunnaraf mysunni er þurkkuðþurrkað upp, og þávið það er vatni bætt viðvatni. Átt er við þessa aðferð sem „hreinsun ystingsins“. ogHreinsunin gerir ostinn sætari, af því hreinsuninhún fjarlægir [[mjólkursýra|mjólkursýru]] úr honum. Um það bil tíu prósent blöndunnar eru ystingar, sem eru þjappaðir í mótum í nokkrar klukkustundir. Þessi mót gefa ostinum hefðbundið og einkennandi formið sem hann er þekkt fyrir. Eftir þessuþað er osturinn lagður í [[saltvatn]] sem gefur honum og [[börkur|berkinum]] sínum sérstakt bragð. ÞáOsturinn er osturinnþá þurkkaðurlátinn þurrka í nokkra daga, áður en að vera þakinn með vaxi til þess að hindra hann í að þurrka offrekari mikiðþurrkun. Þá er hann látinn þroskast. Þroskunartími ræðst af þroskunarflokkun ostsins, og má vera nokkrum vikum eða yfir sjö árum áður en hann verður tilbúinn til neyslu. Við þroskun myndist karamellubragð. Osturinn getur stundum orðið stökkur vegna myndunar kalsínkristalla sem geturgeta myndast í eldri ostum.<ref>''On Food and Cooking''. Harold McGee, 2004. p. 63</ref>
 
== Uppruni ==
Orðið „Gouda“ er nú almennt heiti á þessari osttegund, og er ekki notað aðeins á osti framleiddum í Hollandi.<ref>{{vefheimild |url=http://www.hetvolk.be/Article/Detail.aspx?articleID=dmf21032006_050 |titill=Kwaliteit Goudse kaas brokkelt af |árskoðað=2009 |mánuðurskoðað=11. desember}}</ref> Heitið „Noord-Hollandse Gouda“ er verndað af [[Evrópusambandið|Evrópusambandinu]].<ref>{{vefheimild |url=http://ec.europa.eu/agriculture/qual/en/192_en.htm |titill=Noord-Hollandse Gouda |árskoðað=2009 |mánuðurskoðað=11. desember}}</ref> Osturinn sjálfur var upprunalega framleiddur í Gouda í héraðinu [[Suður-Holland]], þessog vegna þess sýnist skráning heitisins í [[Norður-Holland]]i rangt. Hins vegar er Norður-Holland er talið besta beitiland í landinu, og var endurheimt undan sjónum með [[stíflugarður|stíflugörðum]].
 
== Tegundir ==
Til eru nokkrar Gouda-tegundir í Hollandi, flokkaðar eftir þroskunartíma. Frá elstu til yngstu eru þessar: „Graskaas“, „Jong“, „Jong belegen“, „Belegen“, „Extra belegen“, „Oud“ og „Extra oud“. Því eldri sem osturinn er því harðari og saltari verður hann. Því yngri hann er því rjómakenndari verður hann.
 
Útfluttur Gouda fástfæst í tveimur tegundum: ungur Gouda sem hefur þroskað í 1 til 61–6 mánuða, gulur á litinn og í rauðu eða gulu [[parafínvax]]i. Hægt er að skera þennan ost auðveldlega með [[ostaskeri| ostaskera]] auðveldlega.
 
Útfluttur Gouda sem hafa lengra þroskunartíma er með undirliggjandi biturleika en er líka rjómakenndur og stundum selst í svörtu vaxi. Þessi ostur er með sterkt bragð og er oft of harður og brothættur til að skera með ostskera, en má veraskera skorinnhann með hníf. Einnig er hægt að fá [[reyktun|reyktan]] Gouda—sem er [[smurostur]]—og kryddaðan Gouda.
 
== Heimildir ==