„Hvalsey“: Munur á milli breytinga

Bærinn og kirkjan í '''Hvalseyjarfirði''' (í sumumseinni tíma heimildum er kirkjustaðurinn nefndur '''Hvalsey''' eftir styttingu í lýsingu af brúðkaupinu 1408) er einn af þekktari stöðum frá tímum norrænna manna á [[Grænland]]i. Bæði er að þar eru mestu rústir uppistandandi frá þessum tímum og að síðustu rituðu heimildir frá norrænum Grænlendingunum fjalla um þennan stað. Í [[Landnámabók]] er Þorkell farserkur nefndur sem landnámsmaður þar, einnig er sagt að hann hafi verið heygður í túninu og gengið aftur til að fylgjast með afkomendum sínum. Hvalseyjarfjörður var í miðri [[Eystribyggð]] ekki langt frá [[Brattahlíð|Bröttuhlíð]] og biskupssetrinu á [[Garðar (Grænlandi)|Görðum]].

Miðaldabærinn í Hvalseyjarfirði stóð undir því fjalli sem nú heitir Qaqortoq sem er um 1000 m hátt, hvað hinir fornu Grænlendingar kölluðu fjallið er óþekkt. Undirlendi er fremur lítið mest löng og mjó landræma milli fjalls og fjöru. Góð höfn var í firðinum og hefur það verið mikill kostur. Fjölda rústa er að finna í Hvalseyjarfirði og hafa 14 hús verið á heimabænum. Er kirkjan í sérflokki enda eftir atvikum mjög vel varðveitt, hlaðin úr sérvöldu grjóti og standa veggirnir enn. Að ytra máli er kirkjubyggingin um 16 x 8 m og veggirnir um 1,5 á þykkt. Gaflarnir eru enn á milli 5 og 6 m á hæð og hafa sennilega verið um tveimur metrum hærri meðan þeir voru óskemmdir. Langveggirnir eru um 4 m á hæð og hafa verið eitthvað hærri frá upphafi. Sennilegast hefur kirkjan verið timburklædd að innan og með [[Torf|tyrfðu]] timburþaki, en engar leifar hafa fundist af því né aðrir hlutir í kirkjunni. Af byggingarlagi álykta fræðimenn að byggingin hafi verið reist í upphafi [[14. öld|14. aldar]].

Rústir af tveimur veisluskálum hafa fundist. Svo nefndur gamli skáli er fyrir miðju í bæjarstæðinu. Hann hefur verið 14 metra langur og þrír til fjórir og hálfur metrar á breidd en er mjög illa farinn af malaskriðum úr fjallshlíðinni, sem hafa runnið yfir hann. Svo kallaður nýi veisluskáli er sennilega með yngstu byggingum í Hvalseyjarfirði, um 8 metra langur og 5 metra breiður. Hann er vel varðveittur enda hlaðinn á saman hátt og kirkjan. Mögulega hefur hér verið aðalbygging konungsjarðarinnar.

Eðlilegt er að ætla að þar með heiti höfuðból Hvalseyjarfjarðar Þjóðhildarstaðir, þar sem ekkert höfuðból er í næsta firði, sem er svo til óbyggilegur. Kirkjan er því væntanlega byggð af noregskonungiNoregskonungi. Hún er auk þess staðsett mitt á milli biskupssetursins að Görðum og Brattahlíðar, þar sem höfuðætt Grænlendinga bjó. Konungur skipti auk þess með sér og kirkjunni öðrum helstu jörðum Eystribyggðar, nema gamla ættarsetrinu í Brattahlíð. Þetta skýrir m.a. hversvegna svo stór kirkja stendur mitt á milli tveggja höfuðbóla Grænlands, hver byggði hana og hversvegna bær sem ekki stóð á eynni Hvalsey er í nýrri heimildum kallaður Hvalsey.