Zeólítar eru flokkur holufyllinga sem hafa efnasamsetningu natríums, kalíum og/eða kalsíum álsiliköt er innihalda laust bundið vatn. Þegar loft er þurrt og hiti er vægur þá missa þeir vatnið en taka það upp aftur í röku lofti.

Lýsing breyta

Oftast nær hvítir eða glærir. Leysast upp í heitri saltsýru eða við kólnun þá skilst út kísilhlaup. Hafa gler-eða skelplötugljáa.

48 tegundir hafa verið nefndar og hér á landi finnast um 20 tegundir af þeim.

Greining og flokkun breyta

Greindir eftir lögun í þrjá aðalflokka

Uppruni breyta

Zeólítar myndast við ummyndun og holufyllingu bergs. Þegar vatn leikur um bergið þá hitnar það og því sem meir sem það leitar dýpra og mest af því kemst í snertingu við nýlegt kvikuinnskot. Við hitnun þá leysist vatnið og ýmis efni úr berginu og nýjar steindir koma í staðinn. Ef vatnið kólnar þá falla steinefnin út. Ef holur eða sprungur eru í berginu þá fyllast þær af steinefnum og mynda sprungu- og holufyllingar.

Heimild breyta

  • Kristján Sæmundsson og Einar Gunnlaugsson (1999) Íslenska steinabókin. ISBN 9979-3-1856-2
   Þessi jarðfræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.