Gaupur

Gaupa (fræðiheiti: Lynx) er ættkvísl miðlungsstórra katta sem lifa víða á norðurhveli jarðar. Fjórar tegundir kattardýra teljast til ættkvíslarinnar. Einkenni á gaupum er að þær eru háfættar, með stutta rófu og greinilegan brúsk á eyrunum. Þær vega frá 5 að 30 kílóum.

Gaupa
Kanadagaupa
Vísindaleg flokkun
Ríki: Dýraríki (Animalia) Fylking: Seildýr (Chordata) Flokkur: Spendýr (Mammalia) Ættbálkur: Rándýr (Carnivora) Ætt: Kattardýr (Felidae) Undirætt: Felinae Ættkvísl: Lynx Kerr, 1792
Kort sem sýnir útbreiðslu allra gauputegunda.
Tegundir
Evrasíugaupa (Lynx lynx) Kanadagaupa (Lynx canadensis) Íberíugaupa (Lynx pardinus) Rauðgaupa (Lynx rufus)

Gaupa.

Sjá einnig Gaupan sem er íslenska heitið á stjörnumerkinu Lynx.

Evrópa

Verkefni sem ætlað var að fjölga íberíugaupum þrefaldaði fjölda þeirra á Spáni á 15 árum, aðallega í Andalúsíu. Hugsanlegt er að evrasíugaupan eigi afturkvæmt til Bretlands en þar hefur tegundin ekki sést í meira en 1000 ár. Einnig eru áform um að flytja gaupur til Suðaustur- Þýskalands, Rínarlanda-Pfalz.

• Íberíugaupa er smávaxnari og með styttri eyru og feld en evrasíugaupa. Einnig er hún með dökka bletti. Íberíugaupa étur mest kanínur en evrasíugaupa aðallega smærri hjartardýr.

• Evrasíugaupa er þriðja stærsta rándýr Evrópu á eftir brúnbirni og úlfi. Evrasíugaupa finnst aðallega í Skandinavíu og Austur-Evrópu (ef Rússland og Hvíta-Rússland eru undanskilin) og til eru um 10.000 dýr. Lítill stofn er í Alpafjöllum.

• Til eru fleiri gaupur eins og rauðgaupa, spánargaupa og eyðimerkurgaupa.

Gaupur ráðast ekki á menn en komið hefur fyrir að þær drepi sauðfé.

Tenglar

• „Getið þið sagt mér allt um gaupur?“. Vísindavefurinn.
• „Í hvaða löndum býr evrasíugaupan?“. Vísindavefurinn.

Heimildir

  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.