Stjórnleysis-samtakahyggja

(Endurbeint frá Anarkó-syndikalismi)

Stjórnleysis-samtakahyggja (e. anarkó-syndikalismi) er sú grein stjórnleysisstefnunnar sem leggur megináherslu á að verkafólk taki yfir vinnustaði sína og stýri þeim sjálft. Til að ná þessu markmiði leggur samtakahyggjan höfuð áherslu á samstöðu verkafólks, styrk verkalýðsfélaga og nauðsyn beinna aðgerða. Þau taka þátt í verkalýðsfélögum í því skyni að gera úr þeim öfluga byltingarhreyfingu sem myndi síðan mynda grunninn að samfélagsskipulaginu eftir byltingu. Stjórnleysis-samtakahyggjufólk lítur á verkalýðshreyfinguna sem megintæki öreigastéttarinnar og telja að með allsherjarverkfalli hennar megi kollvarpa kapítalismanum sem er eitt megin markmið þeirra.

Rauðsvarti fáninn, sem hefur frá upphafi verið tengdur stjórnleysis samtakahyggju.

Verkalýðsfélög með samtakahyggju að leiðarljósi hafa náð allnokkrum árangri meðal annars á Spáni, Frakklandi og Rómönsku-Ameríku. Uppbygging þeirra er nokkuð frábrugðin hefðbundnum verkalýðsfélögum sem skýrist af ofangreindum hugmyndum. Til að mynda gera þau ekki greinarmun eftir starfsgreinum; allir verkamenn á tilteknum vinnustað tilheyra sama verkalýðsfélaginu og taka sameiginlegar ákvarðanir. Ákvarðanir teknar þannig eru ennfremur ekki háðar samþykki neinna yfirmanna; efri lög samtakanna hafa ekki skipanavald yfir þeim neðri. Þannig er samtakahyggja form ráðstjórnar. Hver vinnustaður sendir svo málsvara á fundi fleiri vinnustaða – til dæmis fundi mismunandi hluta einnar verksmiðju, allra fyrirtækja í bæjarfélagi eða allra félaga í sama iðnaði.

Samtakasinnar telja að gagnslaust sé að nota óbeinar aðgerðir, eins og kjör þingfulltrúa eða samningaviðræður einar saman, til að bæta kjör verkamanna; heldur sé nauðsynlegt að beita öllum tiltækum aðferðum, sérstaklega verkföllum og öðrum beinum aðgerðum.