Alexander 2. Skotakonungur

Alexander 2. (24. ágúst 1198 – 8. júlí 1249) (gelíska: Alasdair mac Uilleim) var konungur Skotlands frá 1214 til dauðadags.

Hann var einkasonur Vilhjálms ljóns, Skotakonungs, og Ermengarde af Beaumont, en átti þrjár systur. Hann dvaldi eitthvað í Englandi á unglingsárum og Jóhann landlausi sló hann til riddara árið 1213. Hann tók svo við skosku krúnunni þegar faðir hans lést 4. desember 1214 og var krýndur tveimur dögum síðar. Erfðaféndur konungsættarinnar, ættirnar Meic Uilleim og MacHeth, gerðu uppreisn árið 1215 en hún var fljótt bæld niður. Sama ár tók Alexander höndum saman við enska aðalsmenn gegn Jóhanni landlausa og fór með herlið til Englands gegn honum. Jóhann hefndi sín með því að láta sína menn ræna og rupla í landamærahéruðum Skotlands.

Alexander fór með lið sitt til Dover á suðurströnd Englands og vottaði þar Loðvík Frakklandsprinsi, sem hafði gert innrás í England og gerði tilkall til krúnunnar, hollustu sína. En skömmu síðar dó Jóhann landlausi og meirihluti enskra aðalsmanna snerist þá á sveif með Hinrik syni hans. Frönsku og skoskur herirnir urðu að snúa heim. Friður var svo saminn milli Englendinga, Frakka og Skota 12. Samningurinn var svo styrktur með hjónabandi Alexanders og Jóhönnu, systur Hinriks konungs, í júní 1221. Hún var þá 11 ára en hann 23.

Ári síðar lagði Alexander Argyll undir sig en það hérað hafði verið hálfsjálfstætt. Árið 1235 var uppreisn í Galloway bæld niður. Samið var um landamæri Englands og Skotlands í York-samkomulaginu 1237 og má segja að samskipti landanna hafi að mestu verið friðsamleg á stjórnarárum Alexanders þótt lægi við átökum 1243. Alexander einbeitti sér í staðinn að því að tryggja yfirráð sín yfir skosku eyjunum, sem enn lutu Noregskonungi, að minnsta kosti að nafninu til, en varð lítið ágengt. Árið 1249 reyndi Alexander að fá Ewen lávarð af Argyll til að slíta tengslum sínum við Hákon gamla Noregskonung og sigldi áleiðis til Suðureyja til að þrýsta á hann en veiktist og dó á eynni Kerrera.

Hjónaband Alexanders og Jóhönnu af Englandi var barnlaust og hún dó 4. mars 1238. Alexander giftist aftur Marie de Coucy og átti með henni soninn Alexander 3., sem varð konungur eftir föður sinn.

Heimildir breyta

Fyrirmynd greinarinnar var „Alexander II of Scotland“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 5. september 2010.

Fyrirrennari:
Vilhjálmur ljón

Skotakonungur
(1214 – 1249)

Eftirmaður:
Alexander 3.